Nieuwsoverzicht digitalisering

Hoe staan de lidstaten van de Europese Unie ervoor op het gebied van digitalisering? Die inzichten brengt de SER in de nieuwste versie van de interactieve landkaart van digitalisering in de Europese Unie. De gegevens zijn afkomstig uit een rapport over de staat van het digitale decennium (DDPP), dat de Europese Commissie op 27 september 2023 publiceerde.

Door de lancering van ChatGPT in november 2022 is het debat over de regulering van kunstmatige intelligentie (AI) dit jaar relevanter dan ooit. De discussie vindt plaats op alle niveaus. De Rijksoverheid werkt op dit moment bijvoorbeeld aan een visie op generatieve AI. In Brussel bevindt de AI-Act zich in de laatste fase van de onderhandeling. Maar ook in andere landen heeft het onderwerp volop de aandacht.

In de vijfde aflevering van de SER podcast Impact in de Polder duikt Marnix in de razendsnelle wereld van kunstmatige intelligentie (AI). Waar biedt AI een kans en waar een bedreiging? Moeten we als samenleving bang zijn dat AI de controle overneemt? Of is dit al zo?

Dat digitalisering het onderwijs verandert, beïnvloedt en zelfs revolutioneert is niets nieuws. Denk hierbij aan computers, smartphones of sociale media. Deze ontwikkelingen zijn nog altijd gaande. De komst van generatieve kunstmatige intelligentie (AI), zoals ChatGPT, is de volgende in dit rijtje.

Digitalisering heeft een grote invloed op de samenleving. Zo ook op het gebied van ons betalingssysteem. In Nederland is het gebruik van contant geld in de afgelopen jaren afgenomen; er zijn zelfs winkels waar je alleen nog kunt pinnen. Daarnaast hebben digitale betaalmiddelen, zoals cryptomunten, voor veel opschudding gezorgd. De digitale euro kan daar nog een schepje bovenop doen.

We krijgen dagelijks grote hoeveelheden informatie voorgeschoteld via online kanalen, waarbij actualiteiten elkaar razendsnel opvolgen. Door de overvloed aan nieuwsberichten wordt het lastiger om te weten wat echt is en wat niet. Soms kan er sprake zijn van desinformatie. Met de komst van nieuwe technologieën, zoals ChatGPT, wordt het herkennen van desinformatie steeds moeilijker. Deze ontwikkeling kan grote impact hebben op onze samenleving.

De afgelopen jaren duikt de term algoritme vaak in de media op. Een algoritme kan worden gezien als een soort recept. Het beschrijft een aantal stappen die doorlopen moeten worden om een bepaald doel te bereiken. De term algoritme heeft dus niet noodzakelijkerwijs met technologie te maken, een handleiding om een kast in elkaar te zetten is in feite ook een vorm van een algoritme. Het gebruik van algoritmes is niet zonder risico’s, laat het nieuws de afgelopen maanden zien.

Emotion AI is een nieuw onderdeel van kunstmatige intelligentie. Deze AI-modellen kunnen menselijke emoties detecteren en interpreteren via tekst, audio, video of een combinatie hiervan. Het kan processen in verschillende sectoren efficiënter maken, maar er zijn ook risico's.

De basislijst met sleuteltechnologieën uit 2018 is door TNO en NWO herijkt en aangepast op basis van de actuele ontwikkelingen in de maatschappij, wetenschap en in de technologie wereldwijd. De nieuwe lijst reflecteert onder andere de snelle opmars van kunstmatige intelligentie.

De Digital Markets Act (DMA) is per 2 mei 2023 ingegaan. De DMA moet ervoor zorgen dat het mkb en andere kleinere ondernemingen meer plaats krijgen op de digitale markt. Voor consumenten betekent dit dat zij meer keuze hebben in online producten en diensten en dat zij beter worden beschermd.