Wetten & Regels

Vluchtelingen en asielzoekers mogen in Nederland in principe altijd een opleiding volgen. Een voorwaarde is wel dat de vluchteling of asielzoeker rechtmatig in Nederland verblijft. Daarnaast kunnen er per type opleiding aanvullende eisen voor toelating zijn. Lees hier alles over wet- en regelgeving over het volgen van een opleiding door vluchtelingen en asielzoekers.

Rechtmatig verblijf

Vluchtelingen en asielzoekers mogen in Nederland studeren als zij rechtmatig in Nederland verblijven. Bij vluchtelingen is dit altijd het geval: zij hebben een verblijfsvergunning. Asielzoekers (zonder verblijfsvergunning) verblijven rechtmatig in Nederland als ze een asielaanvraag hebben ingediend en hun asielprocedure nog loopt. Zij moeten dus wel beschikken over een verklaring van de IND dat zij rechtmatig in Nederland verblijven.

Staatsexamens NT2

De Staatsexamens Nederlands als tweede taal (NT2) zijn de landelijke taalexamens voor anderstalige volwassenen die het Nederlands als tweede taal leren. Het diploma laat zien dat de taalbeheersing voldoende is om in Nederland te kunnen werken of studeren. Het diploma is vaak niet verplicht. Het examen kan op taalniveau B1 en B2 afgelegd worden. Meer informatie

Middelbare beroepsopleiding (mbo)

Meerderjarige vluchtelingen en asielzoekers mogen mbo-onderwijs in Nederland volgen als zij aan de wettelijke vereisten voor inschrijving in de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) voldoen. Daarnaast moeten ze voldoen aan toelatingseisen voor de opleiding.

Toelatingseisen

De toelatingseisen voor het mbo verschillen per opleidingsniveau:

Toelatingseisen entreeopleiding

Om een entreeopleiding te volgen moeten studenten aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • De student is op 1 augustus in het jaar van inschrijving tenminste 16 jaar oud.
  • De student voldoet niet aan de vooropleidingseisen voor toelating tot een opleiding op het niveau mbo-2, mbo-3 of mbo-4.

Toelatingseisen mbo-2, mbo-3 en mbo-4

Voor opleidingen op het niveau mbo-2 en hoger gelden eisen met betrekking tot de vooropleiding. Studenten moeten aan deze vooropleidingseisen voldoen om te kunnen starten met de opleiding. Dit geldt ook voor vluchtelingen die willen starten met een mbo-opleiding.

Bekijk hier een overzicht van alle opleidingseisen voor het mbo.

Afwijken van vooropleidingseisen

Mbo-instellingen mogen in individuele gevallen afwijken van de vooropleidingseisen. Bijvoorbeeld als een instelling beoordeelt dat een vluchteling die niet aan de vooropleidingseisen voldoet, toch in staat is een hogere mbo-opleiding te volgen. De instelling kan deze student dan alsnog toelaten. Dit is bepaald in de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). Wel moet er in dat geval een onderzoek plaatsvinden voordat een vluchteling toegelaten kan worden.

Meer over de deelname van vluchtelingen aan het mbo.

Hoger beroepsonderwijs (hbo) en wetenschappelijk onderwijs (wo)

Met een havo-diploma, een vwo-diploma of een mbo 4-diploma kunnen vluchtelingen een opleiding volgen aan een hogeschool. Voor toelating tot een universiteit hebben vluchtelingen een vwo-diploma of een propedeuse van een hbo-opleiding nodig. Sommige opleidingen hebben naast diploma-eisen nog extra toelatingseisen. Bijvoorbeeld de eis dat een bepaald profiel onderdeel was van het middelbareschoolexamen.

De eisen kunt u vinden in de Regeling aanmelding en toelating hoger onderwijs. De hogeschool of universiteit geeft meer gedetailleerde informatie over de vooropleidingseisen.

Buitenlands of afwijkend diploma

Vluchtelingen die geen middelbare school in Nederland hebben gedaan, maar wel een opleiding in hun thuisland hebben gevolgd, hebben vaak een buitenlands diploma. In het geval van een buitenlands of een afwijkend Nederlands diploma is het raadzaam om bij de onderwijsinstelling waar de vluchteling een opleiding wil volgen te informeren naar de toelatingsmogelijkheden.

Stages

Vluchtelingen met een verblijfsvergunning kunnen net als iedere andere Nederlander stage lopen of een werkervaringsplaats vervullen.

Stage door asielzoekers: na 6 maanden

Asielzoekers (zonder verblijfsvergunning) mogen pas stage lopen in Nederland als hun asielprocedure minimaal 6 maanden loopt. Hierbij gelden dezelfde voorwaarden aan de stageplek als bij vluchtelingen. Daarnaast mag de stage niet worden ingezet als vervanging van werk dat normaal gesproken door een werknemer worden verricht.

Tewerkstellingsvergunning bij stages, nodig of niet?

Voor vluchtelingen met verblijfsvergunning is het niet nodig dat de werkgever een tewerkstellingsvergunning heeft. Voor asielzoekers (zonder verblijfsvergunning) hoeft een werkgever geen tewerkstellingsvergunning aan te vragen in de volgende situaties: 

1. De asielzoekers loopt stage in het kader van een mbo-opleiding op grond van een beroepspraktijkvormingsovereenkomst. 2. De asielzoeker loopt stage in het kader van een hbo- of wo-opleiding op grond van een stageovereenkomst.
3. De stage is een verplicht onderdeel van de opleiding van de asielzoeker. Voorwaarden hierbij zijn:
  • dat de stage essentieel is voor de opleiding;
  • dat de leerling voor zijn 18e verjaardag aan de opleiding is begonnen;
  • dat de stage onbetaald is (reiskostenvergoeding uitgezonderd).
De opleidingen waarvoor dit geldt, zijn vermeld in artikel 1f van het Besluit uitvoering Wet arbeid vreemdelingen.

Meer over vluchtelingen en stage lopen.

Recht op studiefinanciering

Alleen vluchtelingen (met verblijfsvergunning) hebben recht op studiefinanciering. Asielzoekers (zonder verblijfsvergunning) kunnen geen studiefinanciering krijgen.

Studiefinanciering voor vluchtelingen

Studerende vluchtelingen kunnen onder dezelfde voorwaarden studiefinanciering krijgen als Nederlandse studenten:

  • de student is minimaal 18 jaar;
  • de student is jonger dan 30 jaar;
  • de student volgt een voltijdsopleiding aan het mbo, hbo of aan de universiteit

Een student kan studiefinanciering krijgen voor een periode van maximaal 4 jaar. Studiefinanciering bestaat uit een studievoorschot, een aanvullende beurs, een studentenreisproduct (studenten ov-chipkaart) en collegegeldkrediet. Een vluchteling kan studiefinanciering aanvragen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

Shutterstock