De maatschappelijke participatie van vluchtelingen in het buitenland

Er gebeurt veel rond de participatie van vluchtelingen. Ook in het buitenland. Zo nu en dan verschijnen er in de media berichten over de positie van asielzoekers en statushouders in andere West-Europese landen. Ook bereiken ons toelichtingen op het gevoerde integratiebeleid in andere landen

De website besteedt hier graag aandacht aan. Op deze manier kunnen we de beschreven problematiek in een iets breder kader plaatsen. Ook kunnen de buitenlandse voorbeelden dienen ter inspiratie voor het gevoerde beleid in Nederland. In het onderstaande treft u een aantal recente buitenlandse praktijkvoorbeelden aan


Laat integratie werken: 10 lessen (van de OECD)

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling heeft op basis van eerdere ervaringen met integratiebeleid in OESO-landen de tien belangrijkste lessen opgesteld om de integratie van vluchtelingen en asielzoekers te bevorderen.

Hiermee worden de grootste uitdagingen en goede beleidservaringen samengevat om te zorgen voor duurzame integratie van vluchtelingen en hun kinderen. In de volledige publicatie Making integration work zijn deze lessen verder uitgewerkt.

10 lessen

  1. Zorg zo snel mogelijk voor voorzieningen gericht op activering en integratie voor vluchtelingen en asielzoekers met grote kansen op een verblijfsvergunning. 
  2. Zorg voor toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers met grote kansen op een verblijfsvergunning. 
  3. Houd rekening met de vooruitzichten op de arbeidsmarkt in het spreidingsbeleid. 
  4. Registreer en beoordeel de buitenlandse kwalificaties, werkervaring en vaardigheden van vluchtelingen. 
  5. Houd rekening met de groeiende diversiteit van vluchtelingen en ontwikkel maatwerk benaderingen. 
  6. Identificeer snel mentale en psychische problemen en zorg voor adequate ondersteuning. 
  7. Ontwikkel ondersteuningsprogramma’s voor minderjarigen die zonder begeleiding aankomen boven de leeftijd van verplicht onderwijs. 
  8. Bouw op initiatieven vanuit de samenleving om vluchtelingen te integreren. 
  9. Stimuleer gelijke toegang tot integratievoorzieningen voor vluchtelingen door het gehele land. 
  10. Erken dat de integratie van vluchtelingen met een zeer laag opleidingsniveau training en ondersteuning voor een langere periode vereist.

Bron: OECD, Making integration work: refugees and others in need of protection,

De OECD brengt jaarlijks de publicatie International Migration Outlook uit. De publicatie bevat een analyse van migratiebewegingen  en -beleid van de aangesloten OECD landen. Elke editie biedt de meest recente statistische informatie over immigrantenstromen, immigranten op de arbeidsmarkt en migratiebeleid. Landennota's bieden gedetailleerde beleidsinformatie voor elk OECD land en speciale hoofdstukken gaan over actuele immigratiekwesties.


Regioplan; Quickscan Arbeidsparticipatie van hoogopgeleide vluchtelingen. Een vergelijking tussen Nederland en andere Europese landen (november 2020)

In deze quickscan wordt in het bijzonder gekeken naar de arbeidsmarktparticipatie van mensen met een erkende vluchtelingenstatus (statushouders) met een hoog opleidingsniveau, en hoe deze zich verhoudt tot die van vluchtelingen met een lager opleidingsniveau. Daarnaast wordt ingegaan op de factoren die ten grondslag liggen aan deze arbeidsmarktparticipatie. Ook worden interventies uit het buitenland geanalyseerd op hun bruikbaarheid in de Nederlandse context.


Europese Unie; rapport Eurofound
'Role of public services in integrating refugees and asylum seekers' (juni 2019)

Na de instroom van meer dan drie miljoen asielzoekers in de Europese Unie in de periode van drie jaar 2015–2017, stonden de lidstaten voor een aantal uitdagingen in verband met de integratie van nieuwkomers in hun land. Dit rapport onderzoekt de rol van openbare diensten - met name huisvesting, sociale diensten, gezondheidszorg en onderwijs - bij de sociale en economische integratie van vluchtelingen en asielzoekers. Het doel is om factoren te identificeren die dit proces belemmeren en de elementen die bijdragen aan een succesvolle integratie. De algemene focus ligt op de landen van bestemming, met name de drie landen die het meest worden getroffen door de instroom van vluchtelingen en asielzoekers: Oostenrijk, Duitsland en Zweden.


Verenigde Staten: gids voor het inhuren van vluchtelingen

De gids 'U.S. Employers' guide to hiring refugees' (pdf) geeft belangrijke informatie over de voordelen, uitdagingen en oplossingen met betrekking tot de werving van vluchtelingen en het behoud van banen in de Verenigde Staten. De publicatie (januari 2018) is samengesteld door TENT in samenwerking met de Lutheran Immigration en de Refugee Service.


Beschrijving van 90 voorbeeldprojecten in Duitsland

In de omgang met vluchtelingen eist het Duitse maatschappelijk middenveld opnieuw een belangrijke rol op. Tussen 2015 en 2016 werden ongeveer 15.000 projecten geïnitieerd, waarin creatieve antwoorden werden gevonden op de vele uitdagingen van immigratie. Ze zijn een alternatief voor paniekreacties, zoals die ook in Duitsland zichtbaar waren. Het boek presenteert 90 voorbeeldprojecten. Deze projecten tonen de kracht van het hedendaagse maatschappelijke middenveld om maatschappelijke problemen aan te pakken. Ook demonstreren ze het potentieel voor nieuwe samenwerkingsverbanden tussen uiteenlopende maatschappelijke en particuliere organisaties in Duitsland.

Publicatie: Werner Schiffauer, Anne Eilert, Marlene Rudloff. So schaffen wir das – eine Zivilgesellschaft im Aufbruc. 90 wegweisende Projekte mit Geflüchteten.Bielefeld: Transcript, 2017. 345 p