41. Hoe krijg je inzicht in betaalde lonen en de loonkloof tot leefbaar loon?
In de kledingindustrie komt het vaak voor dat werknemers het minimumloon niet uitbetaald krijgen, of te laat ontvangen (en zich dan in schulden moeten steken om basisbehoeften als huur, eten en vervoer te kunnen betalen), en/of hun overwerk niet betaald krijgen zoals het hoort. Betaling van het minimumloon voor een reguliere werkweek, andere verplichte sociale afdrachten en betaling van overwerk volgens de geldende regelgeving is een minimum vereiste.
Leefbaar Loon
De OESO-richtlijnen bevatten een aanbeveling over het betalen van een loon dat ten minste voldoende is om in de basale levensbehoeften (‘basic needs’) van de werknemers en hun gezinnen te voorzien. Dit loonniveau wordt meestal omschreven als een leefbaar loon.
Loonkloof leefbaar loon
Voor de risicoanalyse van jouw bedrijf is het van belang om inzicht te krijgen in de lonen die worden betaald in de keten van jouw bedrijf. Voldoet deze aan nationale wetgeving? Gaat het om een minimum loon dat wordt betaald of verdienen medewerkers meer dan dat? Het inzichtelijk maken van risico’s met betrekking tot leefbaar loon is onderdeel van je risicoanalyse. Breng hiervoor in kaart hoe groot de loonkloof is tussen de betaalde lonen en het leefbaar loon (bijvoorbeeld aan de hand van een leefbaar loon benchmark). Dit is ook een belangrijke eerste stap om te werken aan het dichten van deze loonkloof.
Hoe ziet dat eruit? In de praktijk kan dit een eenvoudig Excel-overzicht zijn met daarin per huidige (eerstelijns)productielocatie een overzicht van het laagstbetaalde loon en/of gemiddeld loon en de van toepassing zijnde leefbaar loon benchmark. Bedrijven kunnen informatie uit hun auditrapporten gebruiken om het laagst betaalde loon of gemiddeld loon vast te stellen.
Zie onderstaand een voorbeeld van een Excel-overzicht met de benodigde data:
Dit kun je doen:
- Stel een overzicht op met de loonkloof van productielocaties. Dit overzicht bevat ten minste:
- De loonkloof per productielocatie op basis van het verschil tussen het laagst betaalde, gemiddelde en/of minimumloon en de gekozen leefbaar loon-benchmark.
- Indien het minimumloon wordt gebruikt om de loonkloof te berekenen, is het van belang dat je hebt geverifieerd dat het minimumloon ook daadwerkelijk wordt betaald.
- Neem in het overzicht de belangrijkste eerstelijnsproductielocaties op, maar bereidt dit stap voor stap uit met ook de tweede- en derdelijnsproductielocaties.
- Prioriteer de productielocaties op basis van inkoopwaarde: de belangrijkste eerstelijnsproductielocaties zijn die locaties die tezamen 80% of meer van de totale inkoopwaarde van het bedrijf realiseren.