Bevordering Medezeggenschap

De SER heeft op grond van artikel 46a Wet op de ondernemingsraden (WOR) de taak de medezeggenschap in ondernemingen te bevorderen. De kerntaak van de SER-commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) is het in brede zin bevorderen van de medezeggenschap en de kwaliteit daarvan in ondernemingen.

In het document Taken en taakopvatting CBM (pdf) wordt ingegaan op de vraag hoe de CBM invulling wil geven aan haar taak.

Werkzaamheden CBM

De CBM heeft een aantal vaste werkzaamheden zoals het formuleren van richtbedragen voor kwalitatief goede scholing van ondernemingsraadsleden; het monitoren van de werkzaamheden van de bedrijfscommissie voor de marktsector en het behandelen van verzoeken van ondernemingen om ontheffing van de OR-instellingsplicht.

Ook kan de SER adviezen over medezeggenschap uitbrengen aan regering en parlement. De CBM bereidt deze adviezen voor. Op dit moment heeft de SER een adviesaanvraag over politiek primaat in behandeling.

Werkprogramma

Tot slot richt de CBM zich op enkele specifieke onderwerpen die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van medezeggenschap door middel van speerpunten. De CBM kiest deze onderwerpen op basis van input uit het veld: ondernemers en werknemers die aan medezeggenschap (moeten) doen en daarbij betrokken intermediairs (waaronder trainers, adviseurs en advocaten). De leidraad hierbij is dat de werkzaamheden een toegevoegde waarde moeten hebben ten opzichte van wat reeds door het ‘veld’ zelf wordt gedaan.

Huidige speerpunten 

1. Strategische medezeggenschap

Or/pvt en bestuurder overleggen vaak met elkaar over de dagelijkse gang van zaken in de organisatie. Maar hoe zit het met strategische vraagstukken zoals de energietransitie en digitalisering? Omdat die op de lange termijn grote gevolgen kunnen hebben voor de organisatie, is het belangrijk dat medezeggenschap en bestuurder samen en op proactieve wijze hierover de dialoog met elkaar voeren. Het benutten van de kennis en ervaring van werknemers via de medezeggenschap draagt bij aan een sterke toekomstvisie en betere besluitvorming. Daarnaast bevordert het de steun voor veranderingen en vergroot het de betrokkenheid bij de organisatie.

In 2024 heeft de CBM de notitie toekomstgerichte medezeggenschap uitgebracht. Deze notitie gaat praktisch in op hoe strategische onderwerpen binnen een organisatie op de agenda kunnen worden gezet.

In 2025 werkt de CBM op verzoek van het ministerie van SZW, aan voorstellen om de betrokkenheid van de or bij maatschappelijke en langetermijnonderwerpen te vergroten. Hierbij onderzoekt de CBM ook mogelijkheden om de WOR op dit gebied aan te scherpen.

2. Verjonging en vernieuwing van medezeggenschap

Uit allerlei onderzoeken blijkt: ondernemingsraden vergrijzen. Jongeren zijn een belangrijke groep in de organisatie en hebben frisse ideeën. Hoe kunnen jongeren meer bij medezeggenschap worden betrokken? De CBM wil het belang van verjonging blijven aanjagen. Daarnaast ziet dit speerpunt op vernieuwing van medezeggenschap: het aansluiten bij maatschappelijke ontwikkelingen in arbeidsverhoudingen en nieuwe vormen van medezeggenschap. Vernieuwing is geen doel op zich maar hangt samen met de wens tot het betrekken van meer mensen bij medezeggenschap. Medezeggenschap moet toekomstbestendig zijn. Dit betekent dat ondernemingsraden en pvt’s moeten zijn georganiseerd op een manier die mensen in een organisatie aanspreekt en zorgt dat zij hier graag aan willen meedoen.  

De CBM heeft in 2024 gesproken met verschillende organisaties en bedrijven om in beeld te krijgen wat er aan vernieuwing gebeurt in de medezeggenschap. Ook is hen gevraagdwaar vanuit de praktijk behoefte aan is. Deze gesprekken lopen in 2025 door, waarna de CBM bepaalt welke rol zij bij dit thema wil spelen. 

3. Naleving van de WOR

Zoals blijkt uit het Nalevingsonderzoek WOR  heeft 31 procent van de or-plichtige bedrijven en organisaties géén or.

De CBM wisselt met het ministerie van SZW van gedachten over maatregelen om de naleving te verhogen. 

Daarnaast is de CBM in 2024 begonnen met gesprekken met brancheorganisaties om te bezien hoe belemmeringen bij het instellen van een or op sectoraal niveau kunnen worden weggenomen. Deze gesprekken worden in 2025 voortgezet. 

Commissie

Voorbereid door: Commissie Bevordering Medezeggenschap
Voorzitter: prof. mr. dr. A.R. (Ruben) Houweling