Nieuwsoverzicht arbeidsmarkt

De hervorming van de arbeidsmarkt is een big issue, waarover heel lang en heel veel is gesproken. Dit voorjaar presenteerden kabinet en sociale partners een akkoord: een pakket aan maatregelen voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Daarmee lieten we als polder zien dat we er samen met het kabinet uit kunnen komen – ondanks alle polarisatie in de samenleving. Een succes voor de polder, een succes ook voor de samenwerking tussen polder en politiek.

Sociale partners hebben overeenstemming bereikt met het kabinet over de uitwerking van de voorstellen uit het SER-Middellange Termijnadvies (MLT) over de toekomst van de arbeidsmarkt. Daarmee kan minister Karien van Gennip van SZW deze uitwerking via wetsvoorstellen voorleggen aan de Tweede Kamer (en daarna de Eerste Kamer) en kan de noodzakelijke hervorming van de arbeidsmarkt worden doorgevoerd.

“Er is een gerichte aanpak nodig om de arbeidsmarktkrapte in de publieke sector aan te pakken. De mensen in de publieke sector werken met hart en ziel en lopen vaak vast op de werkvloer. Het kabinet zou urgent aan de slag moeten met de aanbevelingen uit het SER-advies”.

De huidige druk op publieke sectoren kan wel degelijk worden verlicht. Dat blijkt uit een recent uitgebracht advies van de SER. De werknemerstekorten in sectoren zoals zorg en onderwijs zijn tegen te gaan, stelt dit adviesrapport. Bijvoorbeeld door in te zetten op goed werkgeverschap en slimmer werken, maar ook door het potentieel van mensen die (meer uren) willen werken, te stimuleren.

De problemen op de arbeidsmarkt zijn groter dan ooit. Door de arbeidsmarktkrapte komt de uitvoering van publieke taken zoals zorg, onderwijs, kinderopvang en veiligheid in de knel, constateert de Sociaal-Economische Raad (SER).

De zorg, het onderwijs, de techniek, de politie en vele andere sectoren, ze komen allemaal menskracht te kort. De arbeidsmarkt is nog nooit zo krap geweest. Om die krapte op te lossen, is een andere manier van denken nodig, zonder taboes. Én het lef om dingen anders te doen.

Het kabinet heeft zich ten doel gesteld om de uitstoot van broeikasgassen met 55-60% te reduceren in 2030. Afspraken daarover zijn vastgelegd in het Klimaatakkoord in 2019. Eén van de voorwaarden om dat doel te bereiken is dat er voldoende technische vakmensen in de klimaat- en digitale transitie werken. Mensen waaraan nu een groot tekort is. Om tekorten aan technisch en digitaal personeel te verminderen, lanceert het kabinet nu het actieplan Groene en Digitale banen. De ministers Adriaansens (EZK), Jetten (K&E) van Gennip (SZW), Dijkgraaf (OCW), Wiersma (Onderwijs) en Schouten (Armoedebestrijding, Participatie en Pensioenen) schrijven dit in een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer.

Door alle aandacht voor krapte op de arbeidsmarkt, zou je haast vergeten dat veel langdurig werklozen er niet in slagen een baan te bemachtigen. Met speciale trajecten proberen gemeenten hen toch weer aan het werk te krijgen. Zo ook Den Haag en Groningen. De aanpak van de gemeenten verschilt. Maar ze opereren vanuit dezelfde gedachte: “Meedoen is zó belangrijk. Niet alleen het individu, de hele samenleving profiteert daarvan.”

De positie van jongeren is de laatste jaren niet verbeterd en op een aantal gebieden zelfs verslechterd, blijkt uit de laatste verkenning van het SER Jongerenplatform. Ook blijft de ongelijkheid tussen jongeren verder groeien. Eva Buwalda, Bo Lemmens en Anne Sophie Stoop vinden actie daarom hard nodig.

Nog nooit waren zoveel mensen in Nederland aan het werk, tegelijkertijd was het aantal vacatures ook nooit eerder zo hoog. De krapte op de arbeidsmarkt slaat alle records. Tegenover elke 100 werklozen stonden eind maart 2022 133 vacatures. Wat zijn de oorzaken voor de krapte en vooral: wat zijn de oplossingen?