SER-advies

Advies Optimalisering verlof na geboorte kind

De Sociaal-Economische Raad adviseert om verlof in het eerste jaar na de geboorte van een kind te optimaliseren. Een eerste stap is gezet met de wet WIEG (Wet Invoering Extra Geboorteverlof) om het betaalde kraam- en partnerverlof na geboorte te verlengen naar zes weken. Volgens de SER zijn echter nog andere stappen nodig om te komen tot een optimaal design van de verlofregelingen. Deze stappen zijn: vereenvoudiging van de regels, andere financiering en wettelijke betaling van het ouderschapsverlof.

Vereenvoudiging regels

Het huidige verlofstelsel bestaat uit veel regelingen en is in praktijk erg ingewikkeld. Elke regeling kent verschillende voorwaarden en aparte financieringsvormen. De SER adviseert daarom de bestaande regelingen te vereenvoudigen door kraamverlof en partnerverlof in het ouderschapsverlof samen te voegen.

Wettelijke betaling ouderschapsverlof

Om het gebruik van de regeling te stimuleren, moet voor een deel van het ouderschapsverlof een betaling worden geïntroduceerd. De raad adviseert in eerste instantie een periode van maximaal zes weken voor partners. Verder wordt geadviseerd als vervolgstap het betaalde ouderschapsverlof (naast het bestaande, betaalde zwangerschaps- en bevallingsverlof) ook uit te breiden naar moeders.

Op lange termijn moet (na evaluatie en monitoring van de effecten van het betaalde verlof) worden bekeken of de periode van betaald ouderschapsverlof afdoende is. De Europese Commissie pleit in haar voorstel voor zestien weken.

Andere financiering verlof

De financiering van het betaalde verlof wordt volledig betaald door werkgevers. Voor het krijgen van een breed draagvlak is dat niet wenselijk. Bovendien is er ook een maatschappelijk belang: het SER-advies sluit beter aan bij de doelstelling om de arbeidsparticipatie van vrouwen op een hoger niveau te krijgen. Daar profiteert de hele samenleving van en dat pleit niet voor een eenzijdige lastenverzwaring, maar juist voor het delen van de kosten oftewel een financiering uit de algemene middelen.

Concentratie verlof naar eerste half jaar na geboorte

Onbetaald ouderschapsverlof heeft een beperkend effect op de arbeidsparticipatie van vrouwen, constateert de raad. Er is nog steeds een omvangrijke groep die wel behoefte heeft aan verlof, maar er geen gebruik van maakt. Vrouwen nemen bovendien vaker en meer verlof op dan mannen en het verlof wordt vooral in deeltijd opgenomen.

Om te komen tot een gelijkere verdeling van betaalde arbeid en zorg tussen mannen en vrouwen en per saldo hogere arbeidsdeelname, is het volgens de SER belangrijk vooral in het eerste half jaar na de geboorte het opnemen van het betaalde verlof te stimuleren. Vooral in die periode maken ouders keuzes voor bepaalde arbeids- en zorgpatronen. Die patronen blijven in de verdere loopbaan vaak voor een groot deel gehandhaafd.

SER-voorzitter Mariëtte Hamer: “Het eerste jaar na de geboorte van het kind is een cruciale fase. Het is daarom belangrijk om de verlofregelingen in het eerste jaar na de geboorte van een kind te concentreren en verder te optimaliseren.”