Hoe denken verschillende generaties over medezeggenschap?
De bestuurder die ook jongeren serieus neemt door ze voortijdig mee te laten denken en beslissen, krijgt daar veel voor terug, zeggen de dertigjarige NS-medewerkster Sabine Mooij en de 53-jarige bestuurder van De Lichtenvoorde Hans Poortvliet. Uiteindelijk wint dan de organisatie.
Ton Bennink
Zowat de enige jongere in de medezeggenschap
'Medezeggenschap heeft een imagoprobleem. Veel jongeren denken dat het een traag, tijdrovend en ouderwets orgaan is waar zij geen aansluiting bij vinden. Vaak terecht', zegt Sabine Mooij (30) , assetstrateeg tractie-energie bij de NS. 'Ik was twee jaar geleden zowat de enige jongere in de medezeggenschap van mijn bedrijfsonderdeel. De structuur is complex. Je hebt onderdeelcommissies, vier ondernemingsraden en een centrale ondernemingsraad.’
‘Meebeslissen en meedenken is belangrijk, ook voor jongeren, maar de medezeggenschap moet concurreren met een druk sociaal leven, carrièreplanning en heel veel leuke dingen. Daarnaast staan jongeren aan de start van een loopbaan en je committeert je voor drie jaar aan de OR. Dat is lang als je nog volop nadenkt over waar en hoe je wilt werken.’
Sabine Mooij: 'Betrekken van jongeren levert frisse ideeën op'
‘Om meer jongeren te activeren zijn we FRIS gestart, een grote groep mensen met verfrissende ideeën voor de organisatie en de medezeggenschap. Meest jongeren, ook een paar al wat ouderen. We zoeken nog naar een naam voor onze samenwerking, maar we zouden onszelf als netwerk met gedeelde visie op en deelname aan medezeggenschap kunnen omschrijven. Inmiddels hebben we zeventien zetels in de medezeggenschapsorganen.’
Meer lezen? SERmagazine verschijnt ook 5 keer per jaar als papieren tijdschrift.
‘Het betrekken van jongeren bij besluitvorming levert nieuwe inzichten en frisse ideeën op. Om jongeren te laten zien wat deelname in medezeggenschap inhoudt, maken we nieuwsbrieven en vlogs en zitten op sociale media. Je moet ze op een andere manier aanspreken. Kortere berichten, meer beeld en duidelijke taal.’
‘Een halfjaar geleden ben ik gestopt met de OR omdat ik startte bij een ander bedrijfsonderdeel. Daar stuur ik op een plan dat het energieverbruik voor het uitvoeren van de dienstregeling vermindert. Als ik een eindje op weg ben in mijn nieuwe functie, overweeg ik me wel weer te kandideren, maar gelukkig ben ik niet meer de enige jongere.’
Sabine Mooij zat bijna twee jaar in de OR bij de NS
Geen probleem met jongeren betrekken
'Jong, oud iedereen praat mee in onze organisatie', zegt Hans Poortier (53), bestuurder De Lichtenvoorde, organisatie voor jeugdzorg en zorg en ondersteuning voor mensen met een (verstandelijke) beperking. 'De laatste OR-verkiezing bracht zeventig procent zijn stem uit. Naast een ondernemingsraad hebben we op iedere van onze veertig locaties een afgevaardigde van het team.’
‘Onze medewerkers praten al in een vroeg stadium mee. Dat maakt je beslissingen en dus je organisatie beter. We kennen geen probleem met jongeren betrekken. Als je maar niet vanuit een ivoren toren bestuurt. De medewerkers hebben de kennis van de werkvloer. Zo verwijderden we op advies van hen de reclame van onze bedrijfsauto’s. Naasten willen niet dat de buurt weet dat onze cliënten ondersteuning krijgen. Daar had ik nooit bij stilgestaan. Dus hebben we schermen voor de achterruit gemaakt die makkelijk te verwijderen zijn en waar je doorheen kan kijken.’
Hans Poortier: 'De oplossing moeten we gezamenlijk vinden'
‘Ook houden we polls. Laatst nog over het fietsplan. De meerderheid stemde voor het verdelen van het beschikbare geld over alle medewerkers. Dat doen we dan ook. Natuurlijk wringt het soms. We zijn erg blij met de loonsverhoging voor de komende twee jaar voor onze mensen. Tegelijkertijd bezuinigen gemeenten met acht procent op het budget voor ondersteuning. Een kwart van onze financiering komt van gemeenten. Dan dreigt de werkdruk te stijgen. De oplossing moeten we gezamenlijk vinden. Dat doen we. Je laat toch de mening niet onbenut van mensen die het werk doen?’
‘Ik ben ontzettend blij met de constructieve wijze waarop we samenwerken en met het wederzijdse vertrouwen en respect, maar je moet wel investeren in de relatie. Dat doe je door iedere mening serieus te nemen en door faciliteiten voor medezeggenschap te bieden. Zoals externe ondersteuning, uren en opleidingsmogelijkheden. Dan krijg je ook de jongeren aan boord. Waarom niet?’
Hoe betrek je jongeren?
Bijna vier op de tien werkenden is jong. Toch praat, denkt en beslist nog geen een op de vijf mee over organisatiebesluiten. Hoe krijgen we meer jongeren aan de stuurknuppel van een bedrijf of organisatie? En hoe krijg je als jongere toegang tot de medezeggenschap en dus de stuurhut van de werkgever? De Sociaal Economische Raad wil bijdragen aan het betrekken van jongeren bij medezeggenschap. De SER-commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) benoemde dit als speerpunt voor 2019 en 2020 en denkt samen met betrokkenen na over oplossingen. Lees meer over medezeggenschap en jongeren.
