75 jaar polderen
Zoals dijken bij Nederland horen, zo hoort ook de poldertraditie bij ons land. Samen strijden tegen het water, samenwerken om de waterstand te regelen. Polderen staat voor de dialoog aangaan, onderhandelen over verschillende belangen. Soms gaat dat snel, soms traag, maar uiteindelijk lukt het vrijwel altijd om tot consensus te komen.
Leestijd: 3 minuten
Column van:
Voorzitter SER
In 2025 bestaat de SER 75 jaar. Een geschiedenis met hoogte- en dieptepunten, waarin de SER keer op keer zijn bestaansrecht heeft bewezen. De polder komt met een visie, met oplossingen waarin ondernemend en werkend Nederland zich breed herkennen. Of het nu gaat over pensioenen, verduurzamingsvraagstukken of de hervorming van de arbeidsmarkt. De polder heeft al vaak een uitweg uit politiek en maatschappelijke crises geboden.
De kracht van de polder is dat betrokken partijen niet alleen naar de korte, maar ook naar de lange termijn kijken. Geheel in de poldertraditie: dijken bouw je voor de toekomst, met het oog op een toekomstbestendige samenleving en economie.
De SER adviseert, agendeert, verbindt en bestuurt. Met als centraal doel: het versterken van de brede welvaart, waarbij samenleving, economie en ecologie met elkaar in balans zijn. Brede welvaart gaat over alles wat voor mensen van belang is: van inkomen tot wonen en zorg en van onderwijs tot sport en cultuur. Brede welvaart is welvaart waarin iedereen deelt. Dat begint bij gelijke kansen en bestaanszekerheid en het tegengaan van ongelijkheid en onrechtvaardige verschillen, maar ook bij ondernemerschap en verdienmodellen om publieke voorzieningen te bekostigen.
Polderen begon met de strijd tegen water. Water speelt nog steeds een belangrijke rol in het streven naar brede welvaart. Dat blijkt ook uit de Signalering Water die de SER deze maand heeft uitgebracht. Nederland staat voor grote opgaven op het gebied van waterkwaliteit, -beschikbaarheid en -veiligheid. Opgaven die een fundamenteel andere omgang met water vereisen, en daarmee niet alleen technische innovaties, maar ook om sociaal-economische keuzes vragen op het gebied van de omgang met droogte, de waardering van water en het leidend maken van water en bodem in de invulling van de ruimte. En ook het eerlijker verdelen van kosten en risico’s rond water. Keuzes die we alleen kunnen maken als we ieders belang daarbij betrekken.
Bij water is het al eeuwenlang duidelijk dat samenwerking noodzakelijk is om het hoofd boven water te houden. Maar het geldt voor alle opgaven waarvoor we staan: die vragen een brede blik en samenhangende oplossingen. Oplossingen op het gebied van waterveiligheid moeten ook bijdragen aan de opgaven op het gebied van schoon en zoet water en biodiversiteit. De energietransitie moet samengaan met de grondstoffentransitie, om grondstoffen en energie te sparen. Digitalisering en AI moeten worden ingezet om technologische vraagstukken op te lossen, en ook om arbeidstekorten in de zorg en het onderwijs tegen te gaan.
Gerelateerde artikelen
Deze tijd is een tijd van immense transities en opgaven, waarbij we voor ingrijpende keuzes staan. Om die te kunnen maken, moeten alle belanghebbenden hun plek in de polder innemen en meedoen: werkgevers, werknemers, landelijke en regionale overheden, de politiek, maatschappelijke organisaties en brancheorganisaties, burgers en burgerinitiatieven. Ook als SER zullen wij onze bijdrage blijven leveren, zoals we dat al sinds de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog doen. Nu gaat het om de `wederombouw’ naar een duurzame economie.
We komen het verst door vanuit maatschappelijke opgaven te denken en belangen af te wegen. Al polderend bereiken we oplossingen die ons land verder brengen.
