• 
• 

Visie | SER biedt nieuwe kabinet visie op brede welvaart in 2040

Perspectief op brede welvaart in 2040, Bouwen aan de economie van de toekomst, dat is de titel van de toekomstvisie die de Sociaal-Economische Raad (SER) aanbiedt aan de informateur. Hiermee presenteert de SER een langere termijnperspectief voor Nederland met beleidsaanbevelingen voor een brede welvaartseconomie waarin mensen centraal staan. Dat perspectief is hard nodig. Om de brede welvaart in 2040 te vergroten, moet er een evenwichtige verdeling van schaarse middelen plaatsvinden. Het nieuwe kabinet zal hierin belangrijke afwegingen moeten maken. De SER gaat hierover graag in gesprek met de politiek.  

Anticiperen op trends

Nederland ziet zich geconfronteerd met trends die de komende jaren flink in onze brede welvaart zullen ingrijpen: vergrijzing en toenemende arbeidsmarktkrapte, de ontwikkeling van sociale ongelijkheid, digitalisering, veranderende geopolitieke verhoudingen, klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en een steeds groter wordende vraag naar ruimte. Veel mensen ervaren een verlies van grip op hun leven. Om onze huidige brede welvaart te vergroten en mensen een wenkend perspectief te bieden, moet Nederland zich tot deze trends verhouden en daar op een goede manier mee omgaan.

“De SER kiest voor een sociale markteconomie gebaseerd op brede welvaart. Een sociale markteconomie redeneert vanuit mensen - werkenden en ondernemers - en de beschikbare ruimte en natuur. En niet vanuit systemen. Wij willen een sterke sociale dialoog in Nederland en in Brussel, waarin we goede afspraken maken over werk, leren, zorgen en onze leefomgeving. We willen een economie die uitgaat van duurzame groei en innovatie, met goede collectieve voorzieningen. Dat is goed voor iedereen en nodig om kansengelijkheid te bevorderen,” aldus SER-voorzitter Kim Putters.

Aanbevelingen

Om de brede welvaart in 2040 te vergroten komt de SER met aanbevelingen op drie domeinen: waardig werk en inkomenszekerheid, verdienvermogen en natuur en ruimte. Per domein beschrijft de raad wat er aan de hand is, wat het gewenste toekomstbeeld is en hoe we dat kunnen bereiken. Op korte termijn is het doorvoeren van de (wets)voorstellen volgend uit het SER Middellange Termijn (MLT-)advies een absolute basisvoorwaarde om deze toekomstvisie te kunnen waarmaken. Dit advies omvat een ambitieus programma om de wendbaarheid en veerkracht van onze economie te versterken en mensen meer zekerheid te bieden.

Voor de langere termijn formuleert de SER aanbevelingen aan het nieuwe kabinet om toe te werken naar een vergroting van de brede welvaart in 2040. Zo wil de SER samen met het kabinet onder andere meer inzetten op het vergroten van het arbeidsaanbod door het betrekken van mensen die aan het werk willen en door mensen die dat willen meer uren te laten werken. Ook zou werken beter moeten lonen via arbeidsvoorwaarden, een vereenvoudiging van het stelsel van inkomensondersteuning en de fiscaliteit. Het kabinet zou er daarnaast goed aan doen om technologieën en sectoren met potentieel voor Nederland te stimuleren. Ook zouden de publieke en private investeringen in R&D in Nederland verhoogd moeten worden naar de EU-doelstelling van 3% in 2030, om te komen tot een innovatieve economie. Tevens is adequaat beleid en een uitvoeringsstructuur nodig om de grondstoffentransitie naar een circulaire economie te versnellen. En er moet een gezamenlijke weg uit de stikstofcrisis worden gevonden, waarin alle sectoren hun deel van de verantwoordelijkheid nemen en wordt ingezet op transitiepaden voor agrarische bedrijven met een duurzaam verdienvermogen. Ook vindt de SER dat klimaatadaptatie nu nog te vrijblijvend is en dat de overheid meer de regie zou moeten nemen in de inrichting van de ruimte.

Om te laten zien hoe de SER wil helpen bij het bouwen aan de economie van de toekomst, komt de SER gelijktijdig met het advies Verduurzaming van de maakindustrie over hoe we komen tot een groene innovatieve economie in Nederland, waarbij ook de sociale partners hun verantwoordelijkheid willen nemen.

Gezamenlijke aanpak nodig

De grote uitdagingen waar Nederland voor staat vragen om een gemeenschappelijke richting én gezamenlijke aanpak; van overheden, werknemers- en werkgeversorganisaties, burgers en het maatschappelijke middenveld. Een consistente richting is nodig waarbij de korte termijn wordt verbonden met de lange termijn en voldoende snelheid wordt behaald om die grote uitdagingen ook daadwerkelijk aan te pakken. Als advies- én overlegorgaan levert de SER graag een belangrijke bijdrage, ook om te werken aan herstel van vertrouwen en het tegengaan van polarisatie. De SER stelt voor om een halfjaarlijks gestructureerde dialoog te organiseren met het nieuwe kabinet en de fractievoorzitters, juist in deze uitdagende tijd.