• 
• 

‘Gesloten bolwerken moeten opengebroken worden’

The C&A BV Supervisory Board today announces that Giny Boer is stepping down as Chief Executive Officer (CEO) of C&A Europe to focus on non-executive opportunities: zo kondigde kledingketen C&A afgelopen zomer het onverwachte vertrek van Giny Boer aan. Op de oorzaken van dat vertrek wil ze niet ingaan, op de toekomst en de lessen die ze leerde als bestuurder des te meer. Boer, die eerder 25 jaar in directierollen bij meubelgigant Ikea werkte, werd in januari 2021 CEO van de kledingketen. Ze was de eerste vrouw in die rol én pas de tweede CEO die niet behoorde tot de eigenaarsfamilie Brenninkmeijer. Haar opdracht: de winkelketen verfrissen en moderniseren en (online) groei realiseren. Of dat is gelukt? Ze heeft het bedrijf in beweging gebracht, zei retailkenner Hans Eysink Smeets erover in het Financieele Dagblad, die Boers prestatie op waarde schatte: “C&A is een olietanker.”

Boer zelf – die benadrukt dat ze positief terugkijkt op haar bijna vier jaren als CEO en trots is op wat ze met haar team heeft gedaan met de winkels, het aanbod en de online presence – hanteert liever een andere term: “C&A is een Nederlands icoon dat al meer dan 180 jaar bestaat en moet blijven bestaan. Als kind en tiener ging ik er al winkelen met mijn oma, moeder en zus. Daar bestuurder worden paste bij me vanuit mijn passie voor mode, en omdat ik de waarden van het concern onderschrijf: betaalbare mode van kwaliteit aanbieden. Ik vind dat iedereen af en toe een nieuw pak of een nieuwe jurk verdient, niet alleen de mensen met veel geld.”

Toezichthouden als toegevoegde waarde

Boer, die al jaren in Düsseldorf woont, is inmiddels weer ‘geland’ na haar vertrek. “In de zomer zijn we zes weken naar Spanje gegaan, waar we deels wonen, en daar had ik mezelf eigenlijk drie ‘taken’ gegeven: nadenken over wat ik nog moest afronden, genieten én alvast nadenken over de toekomst. Mijn agenda zit de komende maanden alweer bomvol, ik ontmoet veel nieuwe mensen en er komt veel op mijn pad. Af en toe moet ik dus wel tegen mezelf zeggen dat ik de tijd moet nemen en niets moet overhaasten. Daarom heb ik onlangs een stilteretraite gedaan. Op zo’n retraite creëer je helderheid over de dingen die je wil, heb ik ervaren.” Ondertussen is het voor Boer vooral genieten van alles in het nu. “Ik hecht veel waarde aan het gezegde ‘some people are there for a reason, some for a season and some for a lifetime.’ Als bestuurder word je zo geleefd dat je veel bezig bent met ‘reason’ en ‘season’, maar nu besteed ik bewust aandacht aan mijn ouders, familie en mijn dochters die in Londen en Edinburgh wonen.”

De rust is echter maar relatief, en misschien wel een stilte voor de storm. Heerlijk, vindt ze deze levensfase waarin alles weer openstaat en nieuwe kansen zich aandienen. Ze oriënteert zich op toezichthoudende rollen. “Ik ben nu toezichthouder bij de Frankfurt School of Finance en de Schotse brouwer BrewDog, en in Nederland ben ik met iets bezig waar ik nog niets over mag zeggen. Als toezichthouder ben ik lerende; hoe doe je dat eigenlijk, toezicht houden? Ik ben gewend aan operationele taken, maar nu draait het meer om vragen stellen dan om het hebben van antwoorden. Zo ontwikkel je een brede blik op verschillende industrieën. Ik zou willen dat ik dat meer gedaan had toen ik nog bestuurder was, want wat je leert als toezichthouder versterkt ook je rol als bestuurder.” Of Boer zich, zoals het persbericht van C&A vermeldde, volledig gaat focussen op toezichthoudende rollen valt nog te bezien. “Tja, ik word gebeld voor bestuurlijke functies. En ik moet zeggen dat het toch wel weer begint te kriebelen. Ik wil eerst eens rustig kijken waar ik het meeste verschil kan maken. Maar als ik weer ga besturen, dan doe ik dat zeker in combinatie met toezichthouden.”

Een goede due diligence, de rest loslaten

Boer wil graag haar belangrijkste lessen als bestuurder delen met SER Topvrouwen. Een van die lessen is: durf aan te gaan wat er op je pad komt. Boer past in het rijtje van vrouwen die aan het stuur zitten in de retail. Het lijkt erop dat vrouwen in die sector massaal door het glazen plafond breken – behalve Boer zelf begon ook Saskia Egas Reparaz in het jaar 2021 als CEO bij een oer-Hollands bedrijf: HEMA. Hajir Haji werd in hetzelfde jaar de baas bij Action, net als Margaret Versteden bij BOL.com. Marit van Egmond staat al sinds 2019 aan het hoofd van Albert Heijn, Corinne Duchenne is directeur van Praxis sinds 2020, terwijl Pauline Boerman sinds januari 2024 topvrouw van Blokker is – zij is zelfs de tweede opeenvolgende topvrouw van dat concern. Kan Boer de trend rondom succesvolle opkomst van deze vrouwen verklaren? “Ik heb veel waardering voor deze en álle topvrouwen. Ik hoop dus niet dat dit een trend is. Het moet normaal zijn dat vrouwen aan het stuur zitten – dat dat bijzonder gevonden wordt, zegt al dat daar anders over wordt gedacht.”

De opkomst van vrouwen – in de retail en andere sectoren – betekent in Boers ogen dan ook niet dat er nu sprake is van gelijkwaardigheid. “Bedrijven stellen niet zelden een vrouw aan als er een zeer moeilijke klus te klaren is. Het is dan de vraag in hoeverre een vrouw de kans krijgt succesvol te zijn. Ook als een bedrijf niet daadwerkelijk inclusief is, kan een vrouw afknappen en vertrekken. Als dat gebeurt, is het een trieste zaak.” Hoe ga je als board ready vrouw dan om met een topfunctie met een hoog afbreukrisico? “Zelf vind ik het belangrijk te zorgen voor een goede due diligence. Dat is uiteraard niet eenvoudig – veel meer opties dan de markt verkennen en praten met de mensen uit het bedrijf heb je niet. Voor mij is dat laatste het belangrijkst: het draait om vertrouwen. Alles begint met een goed ‘buikgevoel.” En hoewel je als topvrouw dus maar beter een goed doorvoeld besluit kunt nemen, meent Boer dat je daarna ook moet loslaten. “Een voorbeeld: ik was nog maar heel kort bij C&A aan de slag toen alle winkels dicht gingen door corona. Ineens zat ik thuis, terwijl zo’n eerste fase bij een nieuw bedrijf er heel anders uit hoort te zien. We kregen problemen met de supply chain, onder meer door het vrachtschip dat vastliep in het Suezkanaal, de inflatie liep op…” Eenvoudig was het niet. “Dit soort dingen weet je niet van tevoren. 30 procent van je succes in een topfunctie heb je zelf in de hand, 30 procent is een beetje geluk hebben en 30 procent hangt af van je omgeving – werk je bijvoorbeeld voor een familiebedrijf, dan ben je afhankelijk van de bereidheid van de familie om te investeren, dat is niet aan jou – en dit soort onverwachte zaken.” Je kunt je er niet op voorbereiden, dus het heeft ook geen zin je door allerlei what ifs te laten weerhouden. “Wat er op je pad komt, moet je gewoon aangaan.”

Selecteren op potentie en het onbekende durven aangaan

Leven volgens die filosofie bracht Boer een bloeiende, internationale carrière. Ze was na een studie orthopedagogie niet ‘voorbestemd’ voor de boardroom, en de weg ernaartoe werd dan ook vooral geplaveid met enthousiasme, leergierigheid en energie. “Tijdens mijn studie werkte ik in modezaken in een mooie winkelstraat in Groningen. Eenmaal afgestudeerd bleek dat pedagogen en psychologen van mijn generatie werkloos bleven. Ik keek naar wie er wel een baan kregen; dat waren vooral economen en bedrijfskundigen. Toen een vriendin in de avond naar HEAO ging, ging ik mee. Ik had de tijd van mijn leven: overdag werken, ’s avonds school, lekker veel sporten. Ik had eigenlijk niet verwacht die opleiding af te maken, maar het was erg boeiend. En daarna kreeg ik een baan bij een groothandel.” Ze volgde nóg een opleiding in de avonduren, vier jaar lang, en werd hoofd Inkoop en commercieel directeur. “Destijds had ik een droombaan voor ogen: dat was bij IKEA. Op een dag zag ik in Intermediair een vacature voor international management trainees, bedoeld voor mensen met al wat ervaring. Je zou een jaar lang heel de IKEA-wereld doorgaan, en het doel was binnen een jaar storemanager van een grote winkel worden. Ik kende IKEA alleen als klant, maar ging ervoor – en leerde al snel dat het vaak een goede keuze is gewoon te gaan doen wat er zich aandient.”

Boer was 3,5 jaar in dienst bij het Zweedse meubelconcern toen ze een tweeling kreeg. “En juist op dat moment werd aan mij gevraagd of ik een distributiecentrum op wilde zetten. Ik zou verantwoordelijk worden voor het gedeelte van de supply chain met betrekking op magazijnen en transport. Ik dacht nog: ik weet dus écht niks van logistiek, waarom vragen ze mij hier nou voor?” Ikea selecteerde op potentie en values, en zag dat Boer dit in zich had. “Zelf ben ik dat ook gaan doen: mensen promoten op potentie en niet op wat er al is gepresteerd. Leidinggevenden vinden dat soms spannend, maar wat kan er nou eigenlijk gebeuren? En voor topvrouwen is de les: durf te springen, maar spring pas als je je veilig voelt. Zoek zeker een vertrouweling of mentor.”
Zes jaar lang heeft ze de functie met veel plezier gedaan. “80 procent van de tijd zat ik in Engeland, we bouwden elk jaar dc’s, groeiden enorm en ik leerde hoe het hele proces van inkoop tot productontwikkeling en forecasting zat. Nooit gedacht dat ik het zó leuk zou vinden. Mijn dochters waren bij de start 1,5 en ik was single. Ik legde me erbij neer dat ik werknemer en moeder was en dat ik verder weinig tijd had.”

Jaren later kwam de kans om als deputy-landenmanager in Italië aan de slag te gaan (slechts een van haar vele standplaatsen, ze heeft ook in Wenen en Barcelona gewerkt). “Ook dit heb ik gewoon gedaan – vooral omdat ik een klik had met de landenmanager. Mijn dochters waren toen zeven en ik had inmiddels een relatie met de man met wie ik nu 25 jaar samen ben. We hebben de auto ingepakt, een woning gevonden en Italiaans geleerd. Mijn dochters vroegen de eerste avond: ‘Mam, kunnen we nog terug?’ Een week later hadden ze volop vrienden op hun internationale school. Als er zich een grote kans aandient, hoef je niet verstek laten gaan vanwege kinderen, meestal passen zij zich prima aan. Niet voor niets zijn mijn dochters echte wereldburgers geworden. Het komt wel goed.”

Je eigen ondergrens goed kennen

Boer heeft niet al te veel negatieve ‘vrouw in een mannenwereld’-ervaringen: ze noemt Ikea een ‘feminien bedrijf’. “In Scandinavië heb je geen lagen en titels en vrouwen worden niet heel anders behandeld dan mannen. Maar toch: toen ik voor het eerst in de supply chain werkte had ik een meeting met alleen maar mannen. Op enig moment zei ik: ‘ik voel dat we…’ Dat werd meteen gepareerd met ‘hier voelen we niet, we hebben alleen maar feiten.’” Boer had daar een snedig antwoord op: “Ik zei: luister, ik heb ook feiten, maar voel ook! Dat was typisch zo’n moment dat je niet over je heen moet laten lopen. En dat werkte – vanaf dat moment waren we vrienden.” Ze heeft vaak dergelijke situaties met humor en slimheid kunnen ondervangen. En door het sluiten van bondjes met andere vrouwen die bereid zijn elkaar te helpen. “Als we met meerdere vrouwen merkten dat er beter werd geluisterd naar mannen dan naar vrouwen, zeiden we: ‘Oh, je doelt op het idee dat Petra net opperde?” Uiteraard laat niet alles zich zo minnelijk oplossen. “Het is belangrijk dat je voor jezelf een ondergrens bepaalt: wat pik je echt niet en hoe kun je de situatie ombuigen? Voor mij is zo’n grens bijvoorbeeld een vervelende opmerking over uiterlijk of kleding.”
Helaas lukt dat zelfs met een berg aan ervaring niet altijd. Ze kreeg er onlangs nog mee te maken in een sollicitatie bij een Duits bedrijf dat op zoek was naar een commissaris. “Mijn gesprekspartners – drie mannen – begonnen doodleuk vrouwen met een keuken te vergelijken. Na die zogenaamde grap had ik natuurlijk meteen moeten vertrekken, maar dat deed ik niet – ik was te beduusd door de situatie. Het bedrijf heeft overigens nog steeds niemand gevonden. Aan zo’n club wil je je tijd niet besteden.”

Zelf heeft ze vaak vrouwen net dat zetje kunnen geven, om op te klimmen. “Hoe je dat doet? Dat begint met vrouwen aannemen. Ik kan er niet goed tegen als ik mannen hoor zeggen dat ze er moeite mee hebben vrouwen te vinden. Dat is toch niet te geloven, zeg ik dan, we bestaan echt hoor! Ik ben dan ook erg voor quota en vind het prima dat grote vennootschappen moeten rapporteren op het diversiteitsportaal van de SER. Dat is de enige manier om te zorgen dat er iets verandert. Rapporteren hoort er gewoon bij.”
Zorgen dat vrouwen niet voortijdig afhaken, lukt als je creatief en flexibel bent. Dus niet met dat mannelijke vizier kijken en rigide zijn in ‘hoe het moet.’ In Oostenrijk, ook voor Ikea, had ik twee heel goede vrouwen in mijn team. Ze werden zwanger en konden hun topbaan niet volhouden.” Vrouwen krijgen nu eenmaal kinderen, daar moet je niet flauw over doen, meent Boer: denk gewoon in oplossingen. “Ze mochten elkaar allebei, dus ik stelde voor dat ze er een duobaan van zouden maken. Dat werd een groot succes. Als je mensen wilt behouden, zijn er als leidinggevende altijd wegen. En tegen jonge vrouwen zou ik willen zeggen: roep niet te snel dat je wel een andere baan gaat doen, of parttime gaat werken. Denk op de lange termijn, denk in oplossingen en durf die aan te dragen.”

Pas jezelf niet aan

Bij C&A was Boer de eerste vrouwelijke bestuursvoorzitter. Door zo’n situatie hoef je je zeker niet uit het veld te laten slaan. Zelf vindt ze de oplossing heel simpel: “Je zit dan in een positie dat je zelf je team kunt samenstellen. Doe dat dus, en zorg voor een écht gemêleerd team, wat betreft gender, culturele diversiteit, verschillende achtergronden en meer.” Kom je toch in situaties waar je de enige bent, trap dan niet in de val van jezelf maar aanpassen. “Op een handelsconferentie in Duitsland waar ik voor C&A was om een speech te houden, was 90 procent man. In zo’n situatie moet je je dus vooral niet aan gaan passen. Blijf jezelf, anders verandert er niks – als je jezelf conformeert, word je in wezen een van die mannen in blauwe pakken.”

Nóg een mooie les: ben je eenmaal leidinggevende, dan kun je allerlei onconventionele ‘trucs’ uithalen om diversiteit en inclusie te bevorderen. Bij C&A deed Boer dat door een ‘schaduwmanagement’ van twintigers en dertigers aan te stellen. “Niet mijn eigen idee hoor, ik las dat de CEO van Gucci dit deed en vond het zo’n goed initiatief. Elk jaar stelde ik een groep van 10, 12 mensen aan, die ik dan 1 keer per maand sprak. Voor hen was dat leerzaam. Ze voerden gezamenlijk een project uit en implementeerden het en ontmoetten allerlei mensen van andere bloedgroepen en andere disciplines: zo krijg je op een spontane manier peergroups en kruisbestuiving en zie je talent van dichtbij. Ze leerden van elkaar en van het reilen en zeilen aan de top. Maar voor mij was het nog veel leerzamer. Je hoort niet alles als CEO, ook al denk je nog zo benaderbaar en toegankelijk te zijn. Zeker binnen hiërarchische structuren is dat lastiger. Bovendien: ik ben inmiddels 60-plus, dus hoe jong van geest ik ook denk te zijn: ik hoorde deze jonge mensen over dingen waar ik nog nooit van had gehoord. Ze vlogen de zaken anders aan, presenteerden met andere technieken, ga maar door. Zo leerde ik dus zelf ook wie ik kon bellen als ik ergens tegenaan liep.”

Gesloten bolwerk

In de nabije toekomst wil Boer het commissariaat verder verkennen – misschien dus wel in combinatie met een bestuurlijke functie. Op 2 oktober 2024, kort na het interview, werd bekend dat Boer benoemd is tot lid van Raad van Commissarissen van NL. Ondanks dit succes, merkt ze dat doordringen tot goede commissariaten niet eenvoudig is. “Het is voor mij een wereld die ik net ontdek, maar ik merk en hoor van search firms dat het best een gesloten circuit is. Als je er eenmaal in zit, kennen ze je naam en dan gaan de balletjes rollen, zeggen ze dan. Maar waarom is dat eigenlijk zo ingewikkeld?” We moeten elkaar helpen om nieuwe mensen naar binnen te halen, vrouwen én mannen, vindt ze. Die circulatie is gezond. “Gesloten bolwerken moeten opengebroken worden. Er zijn zoveel succesvolle mensen die vanuit ervaring bij kunnen dragen. Bij beursgenoteerde bedrijven is er inmiddels man-vrouwbalans, maar bij andere bedrijven is dat nog niet het geval. Voor bestuurders geldt hetzelfde: het is pas oké als evenwicht normaal is en gender geen onderwerp meer is. Zover is het nog lang niet, niet in Duitsland waar ik woon en niet in Nederland. Zelfs als er balans is, is inclusie vaak ver te zoeken. En de thuissituatie van vrouwen speelt ook mee. Is het werk daar eerlijk verdeeld? Dat is ook mijn laatste advies voor vrouwen: organiseer het zodat het behapbaar blijft. Zorg dat je niet overvraagd bent, je kunt niet altijd gestrest zijn. En zorg goed voor jezelf. Zelf maak ik nooit keuzes die tegen mijn waarden indruisen en keuzes die slecht zijn voor mijn gezondheid. In de ochtend wil ik sporten, voor 9 uur staat er dus niks in de agenda.”

Tekst: Nicole Gommers