Column Nan Su: “Het gaat niet om ‘zeven vinkjes’, het gaat om jouw eigen unieke persoon”
Als iemand op haar 19de uit een andere cultuur met twee koffers in haar eentje naar Nederland komt – dus zonder veel van de door Joris Luyendijk omschreven eigenschappen af te kunnen vinken – wat zijn dan de kansen op succes? Want zo begon het Nederlandse avontuur voor mij als pas geslaagde scholier, klaar om de wereld in te trekken - een nieuw leven tegemoet.
Ik ben geboren en getogen in China, dus ik ben met een Aziatische achtergrond en opvoeding opgegroeid. Dit ben ik: ik ben bijna altijd de kleinste in de kamer, ik kan niet luid praten en ik houd niet van confrontaties. Stuk voor stuk eigenschappen waarvan ik dacht dat ik ze moest overwinnen om ver te kunnen komen in het (Nederlandse) leven.
Als klein meisje was Cixi - de voormalig Keizerlijke concubine en één van de laatste heersers van het Chinese Keizerrijk - altijd mijn grote idool. Ze regeerde over het grootste rijk van de 19de eeuw. Een ongelooflijk sterke vrouw in een mannenwereld, aanbeden en verguisd. Maar hoe bereik je dat, je eigen koninkrijk opbouwen?
Als je geen gevinkte witte man bent, wat moet je dan doen wanneer je een volle zaal binnenloopt en hoe moet je reageren in een confronterende situatie? Ik dacht het antwoord te kunnen leren van mijn succesvolle mannelijke kennissen en vroeg hen om raad: “Er zijn zo veel ongeschreven regels die ik niet ken, kan je mij adviseren?” Het advies dat ik kreeg: “Nan, je moet niet te lief doen en/of te veel glimlachen, dan denken mensen dat je te junior bent.” Of: “Nan, je moet veel directer zijn, meteen reageren als je het ergens niet mee eens bent, want dat dwingt respect af.”
Maar dat advies werkt simpelweg niet voor mij. In plaats van mijzelf in een keurslijf te proppen, creëer ik liever mijn eigen vinkjes. Ik zet ze op een rij.
Vinkje 1: Verbonden met het team
Als een ondernemer die internationale samenwerkingen faciliteert, loop ik vanaf dag 1 rond in handelsmissies en zakelijke bijeenkomsten. Ik zag hoe mensen, meestal mannen, zonder blikken of blozen vertelden over hoeveel zij hadden bereikt, hoe geweldig zij waren en dat dankzij hun inzet grote probleem werden opgelost. Ik was altijd onder de indruk van die verhalen en dat blakende zelfvertrouwen en dacht erover hoe ik in mijn pitch ook zou kunnen vertellen dat ik geweldig ben. Hier heb ik tot op de dag van vandaag moeite mee.Toch heb ik een manier gevonden om mijn bedrijf en mijzelf in de spotlight te zetten. Niet door mijzelf en mijn kwaliteiten te prijzen, maar die van mijn team. Mijn bedrijf Dutch Sino Business Promotions heeft drie vrouwen en één man als aandeelhouders. Mijn zakenpartners en collega’s zijn geweldig. We hebben allemaal andere kwaliteiten en vullen elkaar heel goed aan. Ik kan uren vertellen over de kracht van ons team: de professionaliteit, de talenten, de toewijding, commerciële bekwaamheid en wat ik van mijn collega’s kan leren op het gebied van HR, financiën, business development en leiderschap. Ik denk dat ik de perfecte pitch gevonden heb, waar ik mij comfortabel bij voel: niet praten over mijzelf, maar over mijn fantastische team.
Vinkje 2: Niet in Nederland geboren
Wat ik mij pas later realiseerde is dat de Aziatische invloeden, die ik in eerste instantie achter mij wilde laten en wilde overwinnen, juist een kracht blijken te zijn. Nadruk op het collectief, samen sterk. De kracht van ons bedrijf zit hem in het onvoorwaardelijke wederzijdse vertrouwen, bundeling van talenten. En daar ben ik ontzettend trots op.Maar het is meer dan dat. Ik ben geboren en getogen in een Chinees diplomatengezin. Mijn vader werkte zijn leven lang in Arabische landen. Dankzij deze unieke ervaring is het bewustzijn van ‘cultural differences’ in zowel zakelijke- als privéomstandigheden mij met de paplepel ingegoten. Dit kan ik nu goed gebruiken in mijn huidige werk.
Een voorbeeld is de zaak waarvoor ik het afgelopen jaar werd gevraagd. Een Nederlands bedrijf en Chinese bedrijf hadden een samenwerkingsovereenkomst, maar wilden nu uit elkaar gaan – een soort van echtscheiding. Normaal gesproken is het mijn werk om de twee samen te brengen. In zo’n situatie zijn ze nog heel ‘verliefd’ op elkaar. Ze denken aan dezelfde doelen – groter marktaandeel, meer winst… Wat eerst gewaardeerde cultuurverschillen waren, speelde opeens een heel vervelende rol toen ze uit elkaar wilden.
Van de Nederlandse kant begreep men niet waarom het proces zo lang duurde – het was toch duidelijk dat beide partijen uiteen wilden? Ze hadden geen zin meer in een “rituele dans”. Maar de Chinese kant vond het juist gek dat de Nederlanders zo’n haast hadden met de scheiding. Daar zat vast een verborgen agenda achter…
Toen we uiteindelijk in de buurt van een soort van afronding kwamen, deed de Nederlandse partij nog een ‘final offer’. Tijdens de conference call hierover begon de Chinese kant hieraan te morrelen. De Nederlands klant voelde zich niet gerespecteerd, werd boos en klapte gewoon de computer dicht. Ik weet dat op dat moment de Chinese klant zich ontzettend bezwaard voelde dat de Nederlandse partner zomaar wegging. Ik bleef erbij en legde aan de Chinese kant uit waarom de Nederlandse kant boos was geworden: ze hadden al gezegd dat dit hun laatste bod was. Voor Chinese kant was dit onderdeel van de ‘rituele dans’: ze probeerden nog steeds de echte bodem van het Nederlandse aanbod te vinden. Gelukkig was ik in staat ze uit te leggen dat ze die bodem wel degelijk hadden gevonden en konden ze toch nog met een goed gevoel het weekend in.
Bicultureel zijn is niet altijd leuk of makkelijk, soms voel je je machteloos of zit je vast tussen twee culturen. Maar op zo’n moment dat mijn Nederlandse klanten uiteindelijk toch tevreden bij mijn Chinese klanten vandaan kwamen, heb ik een gevoel iets bereikt te hebben. Het geeft me enorm veel vertrouwen in mijn eigen kunnen.
Vinkje 3: Vrouw-zijn
Vrouwen hebben hun eigen onderscheidende kwaliteiten. Zo handelen ze vanuit een ander gevoel en andere ervaring. Daarom ben ik er trots op vrouw te zijn. Wij brengen bij het zakendoen weer andere perspectieven ter tafel dan mannen, noem het intuïtie, noem het een andere levenservaring – maar het maakt een verschil. Toch kan het moeilijk zijn om anderen te overtuigen en te motiveren wanneer iets gebaseerd is op jouw eigen gevoel. Daarom moet je goed bedenken waar het gevoel vandaan komt, waar is het op gebaseerd? Op werk neem ik daarom beslissingen die gebaseerd zijn op een combinatie van mijn gevoel en ervaring en grondige feitelijke en financiële kennis van zaken. Zo heb ik meerwaarde.Misschien is het vrouwelijk kant van me of de Aziatische kant, maar domineren in een gesprek, soms onderdeel van masculien gedrag, gaat me niet goed af. Door mijn ervaring weet ik dat je een klant pas echt goed kan bedienen door te luisteren, niet door te zenden. Soms heb ik klanten en business-kansen verloren, omdat ik niet met een stalen gezicht de indruk wekte dat er fantastische resultaten te verwachten waren. Zij vielen voor types die wel die gouden bergen beloofden. Ik heb er lang mee geworsteld, maar nu weet ik dat als ik zeg dat ik iets kan, dat het dan ook echt zo is. Ik ben betrouwbaar en word daarvoor ook beloond met klanten die na 10 jaar nog steeds bij ons willen blijven. Ik geef eerlijk aan wanneer ik twijfels heb – en dat mag je niet zien als onzekerheid!
