• 
• 

‘Vrouwen moeten naming and shaming overwegen’

De achtergestelde positie van vrouwen: Van Westerloo, die met zijn 71 jaar al een eind meeloopt en dus ook bekend is met tijden vóór de emancipatie, zit vol verhalen over dit thema. “Vroeger was het natuurlijk nóg erger dan nu. Een goede vriendin van ons hoorde ruim 30 jaar geleden bij de eerste lichting vrouwelijke dierenartsen. Zij viel onder een hoogleraar die het beláchelijk vond dat vrouwen dierenarts zouden worden. Op een dag speelden de mannelijke en vrouwelijke studenten onder een hoedje: de mannen bleven weg uit de collegezaal, waardoor de hoogleraar bij zijn entree alleen vrouwen aantrof. De man zei droog: ‘Oh, er is niemand vandaag’, en maakte rechtsomkeert.” Van Westerloo vertelt het smakelijk, maar wel op verontwaardigde toon. De parallel met 2017 is bovendien gauw getrokken. Van Westerloo, ooit onder meer CEO van SBS en RTL en nu onder andere commissaris bij Inshared, Independer (voorzitter) en de Persgroep en voorzitter van de Stichting Donateurs en toehorend bestuurslid van het Koninklijk Concertgebouworkest, lid van de raad van toezicht van de omroep WNL en lid van de stichting Vrienden van het Concertgebouworkest en Concertgebouw, ziet Nederland als land waar vooral ‘grijze mannen’ het voor het zeggen hebben. “Neem nou de omroepwereld. Daar werken veel vrouwen op leidinggevende posities. Ervaren vrouwen die gecompliceerde producties begeleiden. Mijn eigen dochter doet dat bij Expeditie Robinson, waar zij aan 300 mensen in het buitenland leiding geeft – geen geringe opgave. Vele vrouwen doen iets vergelijkbaars, maar toch bereiken die vrouwen zelden de Raad van Bestuur of de Raad van Commissarissen. Waarom niet? In mijn ogen is het bijna een systeem van coöptatie: jij bent aan de beurt. En die ‘beurt’ is dan voor een man – de zittende bestuurders kennen iemand en schuiven die naar voren. Als er binnen de organisatie één man is die goed is, dan vindt men het wel prima, dan kijken ze niet verder. Zonde, want in mijn ervaring is bij een goede verdeling van topzetels de sfeer direct anders, evenwichtiger. Ik ben een people manager en hecht naast harde cijfers dus waarde aan intuïtie en emotie, vaak vrouwelijke kwaliteiten. Als muziekliefhebber trek ik graag de vergelijking tussen bedrijfsleven en het Koninklijk Concertgebouworkest, waar veel vrouwelijke topmusici actief zijn en dat excellent presteert. Een orkest heeft alle kenmerken van een bedrijf – op het podium hoor je hoe belangrijk die balans is.”

Meer verdienen? Nee, dank u

De voorkeur voor een ‘veilige’ keuze van bedrijven – benoemen wie al ervaring heeft, meestal een man – maakt dat Van Westerloo allereerst stevig pleit voor ruim baan voor vrouwen in de lagen onder de top. “Dan komt het uiteindelijk met de doorstroming naar de top vanzelf goed.” Liever nog neemt hij zelf het heft in handen. “Toen ik CEO van RTL werd, zat er geen enkele vrouw in de Raad van Bestuur. Daar wilde ik verandering in brengen. Van politica Jeltje van Nieuwenhove had ik al op jonge leeftijd opgepikt dat je simpelweg niet goed genoeg zoekt als je geen vrouw in de top hebt. Bij RTL zat een goede vrouw bij HR die ik benoemd heb in de RvB. Een mooie promotie, die tevens inhield dat haar salaris in een klap misschien wel verdrievoudigd werd. Gelijke monniken, gelijke kappen, nietwaar? Maar ja, daar was de dame in kwestie te bescheiden voor. Dat was toch veel te veel?” Van Westerloo vervolgt lachend: “Kun je het geloven? ‘Dan geef je het maar aan een goed doel’, heb ik gezegd, ‘maar dat is hoe het werkt.’ Haar man, nota bene, belde me op om me te bedanken dat ik dat gezegd had.” 

Ook in de RvC’s en RvB’s waar Van Westerloo vandaag de dag zitting heeft, zijn de vrouwen in de minderheid. “Vaak zit er maar 1 vrouw. Het kost tijd om dat ‘automatisch’ kiezen voor mannen eruit te rammen. Persoonlijk vind ik dat pure verspilling van talent. Door vrouwen te passeren, handel je tegen je eigenbelang en je zet de toekomstbestendigheid van je onderneming op het spel. Ik zie veel conservatieve trekjes bij bestuurders en commissarissen om mij heen. Zonde, want als je puur naar de poule met toptalenten kijkt, zijn er vrouwen genoeg. Ze komen niet voldoende door omdat de geesten niet rijp zijn.” Een kleine nuancering over zijn eigen rol vindt hij daarbij overigens wel op z’n plaats: “Ik heb natuurlijk zelf ook wel een beetje boter op het hoofd. Ik ben zojuist in een aantal commissariaten herbenoemd en natuurlijk kun je er op zo’n moment ook voor kiezen om op te stappen zodat een vrouw de kans krijgt. Ik heb dat niet gedaan omdat ik geniet van mijn werkzaamheden en ik wat toe te voegen heb.” 

Een stuk assertiever

Van Westerloo vliegt het plaatsmaken voor vrouwen op een andere manier aan: door zelf heel actief te lobbyen voor vrouwen op topposities. “Wanneer ik maar kan, werp ik een naam op. Daarna neem ik afstand – of zo iemand de beste papieren heeft, is een groepsbeslissing. Toen de Vereniging Vrienden van Koninklijk Concertgebouworkest een nieuw bestuurslid zocht, wist ik direct iemand die perfect in dat profiel zou passen en die ook nog van klassieke muziek houdt: Fleur Dujardin, ceo van InShared. Zij is inmiddels benoemd. Hetzelfde is gelukt met Willemijn Maas. Ooit gaf ik haar een opdracht bij de Wereldomroep, waaruit uiteindelijk een positie binnen SNS Bank voortvloeide nadat zij in contact kwam met de CFO van de bank. Ze is er nu director HR en Communication én onlangs voorzitter van de Vereniging Vrienden van Koninklijk Concertgebouworkest geworden. Bij vacatures zou ik ook zeker de database van topvrouwen aanraden. Natuurlijk helpt zo’n initiatief; vooral bij bewustwording. Als ik Stichting Topvrouwen een tip mag geven, is dat nog meer aandacht vestigen op het talent dat verspild wordt door organisaties. Beschikbare vrouwen zijn minstens net zo goed als hun mannelijke equivalenten en soms zelfs beter. Die groep wil je toch niet mislopen? Excellente ondernemingen hebben excellente besturen, en in zo’n bestuur is – punt, uit – vrouwelijk talent vertegenwoordigd. Maak bedrijven duidelijk dat hun keuze verbreed wordt zodra ze openstaan voor vrouwen. We willen de allerbeste kandidaat voor de functie en dat is niet zelden een vrouw.” 

Maar het echte zetje om vrouwen versneld te laten doorstromen, moet volgens Van Westerloo van vrouwen zélf komen. “Echt! Waarom worden vrouwen niet wat assertiever? Zij kunnen de gang van zaken meer ter discussie stellen. Werk je voor een bedrijf zonder vrouwen in RvC en/of RvB, hang dat dan aan de grote klok. Geef organisaties een schaamtegevoel. Roep heel luid: ‘Wat raar dat wij gepasseerd worden’. Met zo’n opstand trek je aandacht. Daarna moet de boodschap inhoudelijker zijn: vestig de aandacht op het talent dat organisaties laten lopen. De verspilling. Zo ongelofelijk stom.”

Tekst Nicole Gommers