Zonnepanelenfabrikant Solarwatt neemt deel aan het SER-IMVO-convenant voor de hernieuwbare energiesector. Michiel van Schalkwijk, directeur van de vestiging in de Benelux, vertelt wat het bedrijf onderneemt om duurzaamheid en goede arbeidsvoorwaarden in de keten te garanderen.
Tekst: Dorine van Kesteren | Leestijd: 4 minuten
Een hard gelag. Zo omschrijft Van Schalkwijk de beslissing van Solarwatt vorig jaar om na dertig jaar de zonnepanelenfabriek in het Duitse Dresden te sluiten. “Wij waren er trots op dat wij Europese kwaliteitsproducten maakten. Maar het was bedrijfseconomisch niet langer verantwoord. Simpelweg omdat het prijsverschil met de zonnepanelen uit China te groot werd.” Solarwatt is gespecialiseerd in glas-glas-zonnepanelen, waar aan de achterkant geen folie zit, maar glas. “Dat zorgt ervoor dat onze panelen PFAS-vrij zijn en zeker dertig jaar meegaan. Bovendien kunnen het glas en de zonnecellen aan het einde van hun levensduur van elkaar gescheiden worden, zodat hergebruik mogelijk wordt.” De marktomstandigheden dwongen het bedrijf om de productie naar China te verplaatsen. “Maar dat doen we wel volgens onze waarden: fabrieken waar je zelf zou willen werken, lage CO2-uitstoot en glas-glas panelen met een lange levensduur.”
“In China werken we samen met een leverancier die we al jaren kennen. In die relatie hebben we veel tijd en energie geïnvesteerd. Dit bedrijf heeft kennis van de Chinese cultuur en werkwijze en komt dus gemakkelijker binnen bij de toeleveranciers dan wij, als buitenlandse partij. Onze leverancier kan de hele keten in beeld brengen en nagaan wie, waar, wat doet.
De belangrijkste afspraak is dat wij géén grondstoffen willen uit Xinjiang. In die regio wordt gewerkt met kolencentrales, wat de CO2-uitstoot opjaagt. Bovendien bleek in 2020 uit onderzoek dat Oeigoeren, een islamitische minderheid in China, daar tewerk worden gesteld bij de productie van polysilicium. Dat wordt gewonnen uit zand en is de belangrijkste grondstof van zonnepanelen. Wij willen zeker weten dat ons polysilicium ergens anders vandaan komt. Dan is de kans een heel stuk kleiner dat we te maken hebben met dwangarbeid.”
“Op de totale kosten van een PV-systeem maakt het niet zoveel uit – want dat bestaat uit meerdere onderdelen –, maar het klopt dat onze zonnepanelen iets duurder zijn. Als je Xinjiang uitsluit, dan beperk je het aantal potentiële leveranciers. Minder keuze betekent minder mogelijkheden om te sturen op de laagste prijs. Ook moeten we extra kosten maken voor monitoring van de afspraken en regelmatige fabrieksaudits. En de overgebleven leveranciers vragen een hogere prijs. Zij maken immers geen gebruik van gratis arbeid.”
Gerelateerd artikel
“Particulieren staan open voor ons verhaal. Zij vinden het ook prettig dat de garantie is geregeld volgens Europese richtlijnen omdat wij een Europese producent zijn. Maar voor afnemers als projectontwikkelaars en institutionele beleggers is de prijs toch nog vaak doorslaggevend. Zij zeggen: maatschappelijk verantwoord, mooi, maar heb ik dan nog wel een businesscase? Het zou enorm helpen als de Nederlandse overheid in de voorwaarden voor de SDE-regeling (subsidieregeling duurzame energie voor bedrijven, red.) de aanschaf van low carbon zonnepanelen zou stimuleren. Ik verwacht ook veel van de nationale SDG-Challenge waarvoor we ons hebben aangemeld. Zes studenten van uiteenlopende studierichtingen denken na over hoe Solarwatt zijn IMVO-inspanningen nog helderder kan maken. Hoe kunnen we bedrijven ervan overtuigen dat we echt het verschil maken?”
“Om principiële redenen. Zelf ben ik ooit in deze branche begonnen om de wereld een beetje groener en beter te maken. Het was echt een schok toen bleek dat er in Xinjiang dwangarbeid plaatsvindt. Sindsdien doen we er alles aan om te voorkomen dat onze producten daar iets mee te maken hebben. Ik vind dat alle andere bedrijven in de sector daarvoor ook hun best moeten doen en dat we elkaar daarbij met kennis, contacten en ervaring moeten ondersteunen.
Het convenant geeft ons bovendien de kans om deze boodschap over te brengen aan beleidsmakers en aan bedrijven in de financiële sector. Met die laatste praten we over de kansen en obstakels bij de kredietverlening aan duurzame bedrijven. Inspirerend was ook de bijeenkomst die de SER had georganiseerd waarbij mensen van Oeigoerse afkomst aanwezig waren. Zij zeiden expliciet: probeer Chinese bedrijven aan te sporen om niet meer in Xinjiang te produceren.”
Een brede coalitie bestaande uit zonne- en windenergiebedrijven, brancheorganisaties, de Nederlandse overheid, kennisinstituten, ngo’s en vakbonden werken aan het verduurzamen van de internationale productieketens voor zonne- en windenergie. Doel van het convenant is om door samenwerking risico’s op het gebied van mensenrechtenschendingen en milieuschade gezamenlijk aan te pakken en te voorkomen.
