Rol ondernemingsraad bij rapportageplicht evenwichtige man-vrouwverhouding in (sub)top bedrijven

De rapportageplicht vloeit voort uit de wet ‘ingroeiquotum en streefcijfers’, die in 2022 in werking trad. Deze wet moet zorgen voor een evenwichtige verhouding tussen mannen en vrouwen in topfuncties bij 5.000 grote vennootschappen in Nederland. De Sociaal-Economische Raad (SER) ondersteunt bedrijven bij de uitvoering van deze wet om genderdiversiteit in de (sub)top van het bedrijfsleven te bevorderen. Voor dit doel heeft de SER in samenwerking met bedrijven en belanghebbenden het SER Diversiteitsportaal ontwikkeld, waar bedrijven kunnen rapporteren en informatie en good practices kunnen vinden. 

Rapportageplicht grote vennootschappen

Bedrijven hebben tien maanden de tijd om te rapporteren. Na afloop van die termijn maakt de SER op een vast moment bekend wat bedrijven hebben ingediend. Via de zogenaamde dataverkenner wordt per bedrijf en per sector getoond worden wat de streefcijfers, plannen en de huidige man-vrouwverhouding in de top zijn. Iedereen kan de dataverkenner raadplegen en de landelijke cijfers en rapportages per bedrijf inzien. 

De streefcijfers en het plan van aanpak gelden voor het bestuur, de raad van commissarissen en een door het bedrijf zelf gedefinieerde subtop. Bedrijven mogen hun eigen streefcijfers vaststellen, op voorwaarde dat deze ‘passend’ en ‘ambitieus’ zijn. Passend houdt in dat het streefcijfer past bij de omvang van het bestuursniveau en de bedrijfsstructuur. Ambitieus betekent dat de man-vrouwverhouding evenwichtiger wordt dan deze op dat moment is. Een streefcijfer kan dus niet nul zijn. Het plan van aanpak omvat de activiteiten en beleidsmaatregelen die het bedrijf neemt om de man-vrouwverhouding in balans te brengen. Dit kan wervings- en selectiebeleid zijn maar ook maatregelen rondom werken, leren en zorgen, communicatie- of beloningsbeleid, etcetera.

Transparantie over inzet voor diversiteit in de (sub)top

Het SER Diversiteitsportaal is een belangrijk instrument om de man-vrouwverhouding in de (sub)top van bedrijven te monitoren en te verbeteren. Op nationaal niveau wordt bekend wat bedrijven doen om een evenwichtige verhouding van vrouwen en mannen op belangrijke posities te krijgen. Bedrijven kunnen hierdoor van elkaar leren. 

Rol van de or

Ondernemingsraden kunnen een belangrijke rol spelen bij het vaststellen van streefcijfers en plannen van aanpak, en de realisatie van deze doelstellingen. De wettelijke rapportageplicht biedt ondernemingsraden een nieuw aanknopingspunt om diversiteit en inclusie op de agenda te zetten. Naast het gezamenlijk bespreken van de invulling van deze wettelijke verplichting, heeft de ondernemingsraad ook invloed op bijvoorbeeld wijzigingen in het wervings- en selectiebeleid (instemmingsrecht), de benoeming van nieuwe bestuurders (adviesrecht) en het voordragen van commissarissen (voordrachtsrecht).

Uit de Bedrijvenmonitor Topvrouwen 2020 blijkt dat slechts een kwart van de ondernemingsraden, van bedrijven die onder de oude streefcijferregeling vielen, aan het bestuur of de raad van commissarissen vragen stelt over de man-vrouwverdeling. Ook geeft maar één op de vier ondernemingsraden één of meer adviezen over bijvoorbeeld de man-vrouwverhouding in het bestuur of de raad van commissarissen, het diversiteitsbeleid of de profielschets voor de raad van commissarissen. Hier valt dus nog veel winst te behalen. 

Tip: gebruik het artikel-24-overleg

Ondernemingsraden kunnen tijdens het artikel-24-overleg gebruikmaken van de gelegenheid om samen met de bestuurder en commissarissen te kijken naar de man-vrouwverdeling binnen de organisatie. Ook concrete verbeteracties kunnen in dit overleg besproken worden.