5-jarig jubileum van het Arboplatform: Preventie op de kaart

De volledige uitkomsten zijn inmiddels met de commissie Arbeidsomstandigheden gedeeld en dienen ook als input voor het advies van de SER over de langetermijnvisie op gezond en veilig werken dat wordt voorbereid.

Een samenvatting van de opgehaalde tips en ideeën:

Belangrijke algemene tips om preventie te stimuleren

• Kijk waar het ‘pijn’ doet (geld kost) en maak duidelijk wat preventie oplevert;
• Benader preventie breed, onderzoek hoe mensen duurzaam inzetbaar blijven;
• Streef naar cultuurverandering en voer het juiste gesprek met werkgever en werknemer over hetgeen nodig is om gezond en veilig te werken;
• Bekijk of preventie op sectoraal niveau is te organiseren;
• Neem als overheid het voortouw en stimuleer preventie, omdat geen actie tot maatschappelijke kosten leidt;
• Zorg ervoor dat arbobeleid meer omvat dan beantwoorden aan wet- en regelgeving.

Suggesties voor extra ‘eisen’ aan basiscontract

• Koppel het preventiebudget aan het basiscontract. De hoogte van het preventiebudget kan worden gekoppeld aan het verzuim in de organisatie: hoe meer verzuim hoe meer budget er gereserveerd wordt voor preventie;
• Creëer meer financiële ruimte voor de arbodeskundige om in de contractfase in het bedrijf rond te kijken;
• Schaf de maatwerkregeling af omdat veel bedrijven daar onterecht een beroep op doen;
• Laat een arbodienst een RI&E als voorwaarde stellen voor het afsluiten van een basiscontract. Geen RI&E betekent dan geen basiscontract en geen verzekering voor verzuimkosten;
• Regel per branche de minimale inhoud over preventie in het basiscontract;
• De wet zou meer dwingend moeten voorschrijven wat preventie inhoudt en een preventiemedewerker doet;
• Deel goede voorbeelden van het ‘basiscontract’ en benoem voordelen van preventie.

Tips voor meer aandacht voor de RI&E

• Door in een verplicht jaarverslag/accountantsverklaring voor bedrijven ook te toetsen of een kwalitatief goede RI&E/ plan van aanpak is opgenomen;
• Door een RI&E te koppelen aan systemen binnen de bedrijfsvoering. Te denken valt aan keuringen of de ESG;
• Door een RI&E verplicht te stellen aan een KvK aanvraag om een eigen bedrijf te starten en een RI&E verplicht te stellen bij het afsluiten van een verzuimverzekering;
• Betrek medewerkers aan de voorkant (bijvoorbeeld via de or), niet alleen bij het inventariseren van risico’s, maar ook in de uitvoering van preventiemaatregelen;
• Noem een RI&E ‘Rendement- en risico inventarisatie’.

Tip voor beleidsvorming

• Zorg voor een steviger rol van de overheid door fiscale stimulering: overweeg (her)invoering van maatregelen zoals de Financiële ondersteuning arbeidsmiddelen (FARBO)-regeling, via de werkkostenregeling of via Maatwerkregeling Duurzame Inzetbaarheid & Eerder Uittreden (MDIEU);
• Zet meer in op AI. Denk bv. aan een systeem waarbij men de RI&E uploadt en het systeem uitlegt wat risico’s en oplossingen zijn in de branche;
• Organiseer specifieke preventie-activiteiten op brancheniveau. Op brancheniveau kun je de drempel om te investeren in preventie verlagen;
• Verbeter de kennisinfrastructuur. Zorg voor meer kennis over oorzaken hetgeen helpt bij het nemen van maatregelen op brancheniveau;
• Stimuleer de juiste cultuur in organisaties: voer het gesprek over duurzame inzetbaarheid i.p.v. over verzuimbeheersing. Bekijk het probleem vanuit een breed perspectief en neem ook het functioneren van de organisatie en de omgang met de mensen mee;
• Geef meer aandacht aan preventie in de opleiding tot bedrijfsarts. Bij de bedrijfsarts ontbreekt nog de kennis om preventie goed te signaleren en de middelen/tijd om een vertaling te maken naar de werkvloer ontbreken.

Ideeën voor de advisering door arboprofessionals

• Train de adviesvaardigheden van arbodeskundigen;
• Zorg voor meer voorlichting: Preventie is geen kostenpost/administratieve verplichting, maar een vorm van procesbeheersing en leidt tot minder kosten. Geef aandacht aan arbeidsomstandigheden als onderdeel van succesvolle prestaties;
• Werk aan multidisciplinaire teams met verschillende perspectieven en ambassadeurs;
• Betrek hoger management actief bij arbobeleid: zoek aansluiting bij ambitie, taalkeuze en benefits voor organisatie;
• Laat arbodiensten/arbozorgverleners meer inzetten op nazorg van adviezen. Met een check op goede implementatie en effectiviteit;
• Positioneer de preventiemedewerker beter in het bedrijf en zorg ervoor dat deze de juiste kennis/opleiding heeft;
• Zorg dat betrokkenen bij veilig en gezond werken meer ervaringen met elkaar delen om van elkaar te leren.