Minister van Gennip (SZW) in gesprek met vertegenwoordigers van SER JP over werk en de impact van de arbeidsmarktplannen voor jongeren

Vanuit het SER Jongerenplatform was er een leuke en gemixte club van vertegenwoordigers aanwezig: Kimberley Snijders (NJR), Elisa Weehuizen (LSVb), Rafke Hagenaars (LAKS), Yasmin Ait Abderrahman (FNV Young & United) en Ruben Smit (AWVN). Daarnaast waren er nog twee jongeren uitgenodigd door de minister. Na een korte introductie van de minister gingen de aanwezigen in gesprek over verschillende facetten van het arbeidsmarktpakket. Namens SER Jongerenplatform vertelt Ruben meer over zijn indruk van het gesprek.

Een uitgesteld leven

De minister begon met de conclusie uit de verkenning van SER Jongerenplatform Hoge Verwachtingen (2019) dat jongeren steeds langer doen over het vinden van een eigen woning, het hebben van vast werk en het afronden van een studie. Dit wordt ook wel ‘een uitgesteld leven’ genoemd. De minister vroeg hoe wij hier nu op reflecteren? De reacties hierop waren wisselend. Wat in elk geval duidelijk naar voren kwam was de relatie tussen huisvesting en vast werk. Een vaste baan is een vereiste om een hypotheek te krijgen en om daarmee een woning te kunnen kopen. Jongeren doen vaker en meer flexwerk, wat dit moeilijker maakt en wat uiteindelijk kan leiden naar dat het langer duurt voordat je een woning kunt kopen. We waren het erover eens dat dit niet meer van deze tijd was en dat dit ook niet perse een goede graadmeter is. Een woning kopen of huren moet makkelijker worden voor jongeren. Nu zijn er onnodige beren op de weg. Ideeën zijn bijvoorbeeld: een andere invulling van toetsingsregels of een individuele hypotheekvoorziening.

Gelijke kansen op de arbeidsmarkt

Er is ook veel winst te halen als het gaat over gelijke kansen op de arbeidsmarkt. Meerdere vertegenwoordigers gaven aan dat het voor jongeren met andere culture identiteit of met een arbeidsbeperking heel lastig is. Ook wanneer je geen sociaal vangnet hebt, of personen in je directe omgeving die al ervaring hebben opgedaan op de arbeidsmarkt sta je direct al 1-0 achter. De aanwezige jongeren zagen hierin zeker ook een rol voor het onderwijs. We gaven aan dat het belangrijk is om hierin mee te nemen hoe je arbeidsonderhandelingen in gaat, wat jouw rechten en plichten zijn en wat een sociaal veilige werkomgeving is.

De minister was eveneens bijzonder geïnteresseerd in hoe de leden van het Jongerenplatform kijken naar de uitzonderingspositie van studenten en scholieren met een bijbaan als het gaat om de afschaffing van oproepcontracten. In de context van het brede arbeidsmarktpakket, staan alle leden van het SER Jongerenplatform hierachter, omdat het duidelijkheid en flexibiliteit geeft voor jongeren. Vanuit de werknemersvertegenwoordiging kwam naar voren dat zij op zichzelf beschouwd meer zien in andere, vastere vormen. En vanuit de jonge werkgevers werd benadrukt dat ‘vast alleen’ niet het hoogste doel hoeft te zijn. Juist de flexibiliteit en het meer ‘risico’ kunnen en durven nemen hoort ook bij de jongere levensfase. 

Mentale uitdagingen voor jongeren

Tot slot kwam ook naar voren dat bijna iedereen wel ‘prestatiedruk’ ervaart. Dat kan komen door sociale media, studieprestatie om een bindend studie advies te voorkomen of om een vliegende start te willen maken in je carrière. Er werd ook aangegeven dat dit ook aantoonbaar en verklaarbaar is, want het aantal prikkels en signalen gedurende de dag is vele malen groter dan vroeger. Dat verklaart ook waarom steeds vaker jongeren uitvallen met mentale klachten. De mentale weerbaarheid is daarmee ook echt een aandachtspunt voor de minister Het is belangrijk dat de werkpopulatie gezond is en helaas lijkt het erop dat vooral de mentale uitdagingen voor jongeren steeds groter worden.

Al tijdens het gesprek gaf de minister aan dat zij soortgelijke gesprekken ook voert met haar kinderen. Het beeld dat uit het gesprek naar voren kwam, was dus ook voor haar heel herkenbaar. De aangedragen ideeën en aandachtspunten neemt ze mee. En indien gewenst worden de gesprekken graag verder voortgezet. Ze gaf daarnaast een expliciete pluim aan de betrokkenheid en inzet van alle jongeren.