• 
• 

Advies Vluchtelingen en werk: een nieuwe tussenbalans

In dit rapport 'Vluchtelingen en werk: een nieuwe tussenbalans' signaleert de SER dat sprake is van een versnipperd beeld. Zo zijn de regionale verschillen nog altijd groot, de initiatieven vaak kleinschalig en is ook de continuïteit van de initiatieven onzeker, vanwege tijdelijke of onvoldoende financiering.

In ons land hebben vluchtelingen met een verblijfsvergunning, ook wel statushouders genoemd, helaas nog steeds grote moeite om aan betaald werk te komen. Uit CBS-cijfers blijkt dat 2,5 jaar na hun komst niet meer dan 11 procent betaald werk heeft gevonden.

Succesvolle bouwstenen om statushouders beter te begeleiden

Bemoedigend is wel dat de afgelopen jaren verschillende initiatieven door publieke en private partijen (bedrijven) zijn genomen om vluchtelingen naar werk te helpen. In het rapport heeft de SER een groot aantal van deze initiatieven in kaart gebracht, waarin de meerwaarde en opbrengsten van de praktijkvoorbeelden aan bod komen. Belangrijke bouwstenen van succes zijn: Ondersteun vluchtelingen zo vroeg als mogelijk om maatschappelijk te kunnen participeren, combineer de aanpak met taal, onderwijs en werk, en zorg voor continuïteit in de ondersteuning. De samenwerking met werkgevers en werknemers is hierbij belangrijk, zodat statushouders in beeld komen bij werkgevers.

Ten opzichte van de afgelopen jaren is de aanpak verbeterd. Statushouders hoeven bijvoorbeeld niet langer ‘passief’ te wachten in asielzoekerscentra, in de opvang wordt gerichter gewerkt aan een snelle en kansrijke uitplaatsing en gemeenten besteden meer aandacht aan de problematiek van de vluchtelingen.

Perspectieven om statushouders beter te begeleiden naar werk

Aan de hand van de beschreven praktijkvoorbeelden heeft de SER een aantal perspectieven geformuleerd, die kunnen bijdragen aan een betere ondersteuning naar werk. De centrale opvang zou zodanig moeten worden georganiseerd, dat gemeenten eerder met de begeleiding van statushouders kunnen beginnen en dat vluchtelingen eerder met potentiële werkgevers en baanmogelijkheden in aanraking komen.

Van de Rijksoverheid mag gevraagd worden om de wettelijke kaders en regelgeving zodanig in te richten dat een meer samenhangend beleid mogelijk is ten aanzien van taal, onderwijs en werk. Vluchtelingen kunnen dan aan hun inburgering werken en tegelijkertijd een opleiding volgen of aan het werk gaan. Voldoende financiële middelen vanuit het Rijk is een belangrijke voorwaarde. Het Rijk zou effectief beleid en uitvoering op decentraal en sectoraal niveau moeten faciliteren en ondersteunen.

Daarnaast pleit de SER voor betere samenwerking op gemeentelijk niveau, zodat er meer gezamenlijke initiatieven worden ontwikkeld en er meer uniformiteit in het ondersteuningsaanbod ontstaat. Ook de werkgevers en werknemers zijn aan zet door meer bereidheid te tonen om statushouders een kans te bieden op de werkvloer.

SER-voorzitter Mariëtte Hamer: “Snelle successen liggen niet voor de hand, zo blijkt uit de praktijkvoorbeelden. Alleen door middel van op maat gesneden ondersteuning en langdurige begeleiding kan voorkomen worden dat grote groepen statushouders de aansluiting met de arbeidsmarkt mislopen.”

Leren van initiatieven

Volgens het advies kunnen we veel leren van de bijzondere initiatieven om vluchtelingen aan het werk te helpen. Op de website werkwijzervluchtelingen.nl heeft de SER veel initiatieven verzameld van overheden, organisaties en bedrijven.

Belangrijke lessen uit deze initiatieven zijn:

• Al in de opvang en tijdens de inburgering kan begonnen worden met ondersteuning richting onderwijs en werk.
• Het combineren van taallessen met werk of een opleiding blijkt in veel gevallen effectief.
• Maatwerk blijkt noodzakelijk om aan specifieke problemen tegemoet te komen.
• Continuïteit in ondersteuning is nodig.

Nieuw advies over arbeidsintegratie statushouders

Het rapport volgt op het SER-rapport ‘Nieuwe wegen naar een meer succesvolle arbeidsmarktintegratie van vluchtelingen’ van december 2016.