4 manieren om het enorme scholingsaanbod beter te benutten
Tienduizenden opleidingen, honderden budgetten: Nederland barst van de scholingsmogelijkheden. Het kabinet constateerde dat de ‘scholingssupermarkt’ onoverzichtelijk is en vroeg de SER advies. Hoe stroomlijnen we de ‘looproutes’ en maken we het aanbod ook voor kwetsbaren beter toegankelijk?
Ton Bennink
Aan het woord:
Daniel Rodenburg,
SER
1. Scholingsmogelijkheden duidelijk op een rij met kwaliteitsstempel
Goed nieuws, er komt een duidelijke portal waarop je kunt zien of er een geschikte bijscholing voor je is. Of een opleiding die je naar een andere sector leidt. Daniel Rodenburg, auteur van het SER-advies Private scholingsmiddelen ziet dat het scholingsaanbod momenteel nog te versnipperd is. “Nu nog zijn er ontzettend veel scholingsoverzichten en mensen zien door de bomen het bos niet meer. Daardoor blijven veel van die opleidingen onopgemerkt. We adviseren om dat te veranderen. We willen aanbod en de financiering op één portal verzamelen.”
“Door de coronacrisis zien we in sommige sectoren ontslagen aankomen, maar andere sectoren trekken weer enorm aan. Scholing is belangrijk om mensen de kans te geven over te stappen naar ander werk. Dat moet efficiënt gebeuren. De portal zou een plek moeten zijn voor loopbaanadviseurs, klantmanagers van gemeenten, re-integratiedeskundigen, maar ook leidinggevenden binnen bedrijven. Zij vinden geschikte scholing binnen het enorme aanbod, en contacten die de scholingsbudgetten binnen de sector kennen. Zo kunnen deze professionals hun klanten of werknemers helpen bij omscholing.”
‘De portal moet een plek zijn voor professionals die hun klanten of werknemers helpen bij omscholing’
Rodenburg geeft aan dat het zelfs voor deskundigen onmogelijk is om al het scholingsaanbod en de daaraan verbonden kosten en voorwaarden paraat te hebben. “De portal moet niet pretenderen alles te kunnen inventariseren en online te zetten. Compleet worden doe je toch niet.”
De crisis versnelt misschien de noodzaak tot stroomlijning, Rodenburg ziet ook een valkuil. “De grotere boodschap is dat we niet alleen veranderen als het urgent is, zoals nu. Scholing moet structureel onderdeel worden van bijvoorbeeld functioneringsgesprekken. Leidinggevenden weten idealiter de weg, zodat werknemers bijblijven en niet plots voor verrassingen komen te staan. Mensen moeten niet alleen nu advies over hun loopbaan krijgen, dit moet altijd mogelijk zijn. ”
2. Financieringsmogelijkheden scholing ook helder
Wie een geschikte opleiding vindt – voor zichzelf of een cliënt – moet nu nog grasduinen op diverse websites om erachter te komen hoeveel het kost en wat vergoed wordt. Iedere opleiding heeft weer zijn eigen financiering en voorwaarden. De verscheidenheid is vooral groot bij private partijen. Zoals opleiding en ontwikkelingsfondsen, maar ook sectoren als bijvoorbeeld de metaalsector of een mini-sector als de zeilmakerij. De financieringsmogelijkheden daar blijven nog te veel onder de radar.
‘De portal moet dienend zijn voor loopbaanadviseurs die ook kwetsbaren moeten helpen’
“De portal moet dienend zijn voor loopbaanadviseurs die ook kwetsbaren moeten helpen”, zegt Rodenburg. “Hoogopgeleiden weten hun weg wel te vinden, maar veel kwetsbaren niet. Wij vinden als SER dat je het niet groter moet maken dan het is: het zal echt niet voor iedereen een uitkomst zijn. Het overzicht kan wel ondersteunend zijn voor loopbaancoaches. Zij kunnen anderen helpen naar een andere baan of meer deskundigheid binnen een baan. Het moet niet louter een verzameling van voorwaarden en beprijzing van omscholingstrajecten worden.”
3. Iedere Nederlander krijgt straks zijn eigen ontwikkelbudget
In 2022 kan iedere Nederlander gebruikmaken van een ontwikkelbudget. Duizend euro per persoon, maar als tweehonderdduizend mensen een beroep op dit potje gedaan hebben is de koek op. Dit budget komt in de plaats van de scholingsaftrek. Die verdwijnt. “Het is een goed begin dat dit budget er komt, maar het moet er niet bij blijven. Van duizend euro kun je een leuke cursus volgen, maar geen gedegen opleiding. Het is daarom belangrijk dat budgetten goed worden gecombineerd. ”
Meer lezen? SERmagazine verschijnt ook 5 keer per jaar als papieren tijdschrift.
4. Belangrijk: advies en ondersteuning bij loopbaankeuzes en scholing
De SER vindt het daarom belangrijk dat we als land investeren in advies en ondersteuning. We gaan nu nog te veel uit van eigen regie en zelfredzaamheid voor toegang tot de grotere scholingsbudgetten. “Veel werknemers zijn onwetend, waardoor budget niet wordt aangewend. Door loopbaanadviseurs en klantmanagers samen te brengen met mensen die op de hoogte zijn van de voorwaarden en kosten van scholingsbudgetten binnen sectoren, bereik je meer deskundigen die op hun beurt weer werknemers kunnen ondersteunen.”
‘De meesten willen graag praten met iemand die ze verder kan helpen’
Veel websites maken gebruik van kunstmatige intelligentie. Rodenburg vindt dat we niet de illusie moeten hebben dat we daarmee iedereen van dienst kunnen zijn. “Op zich wel goed dat je ergens kunt aanvinken dat je in deze sector werkt, dat je daar en daar woont en dat je zo oud bent en vervolgens een lijst met subsidiemogelijkheden krijgt, maar dat werkt maar voor een beperkt deel van de mensen. De meesten van ons willen graag met iemand chatten of bellen die ons verder kan helpen.”
SER-advies Private Scholingsmiddelen
We kennen veel scholingsmogelijkheden en potjes waaruit de scholing betaald kan worden, constateert de SER half november in het advies Private Scholingsmiddelen. Overzichtelijk is het aanbod niet en vooral laaggeletterden weten de weg dan ook niet te vinden naar de budgetten. Vandaar het advies een goed toegankelijke infrastructuur te bouwen. Een digitaal platform met aanbod, voorwaarden en prijzen dat vooral ook door ondersteuners als klantmanagers van gemeenten en leidinggevenden kan worden geraadpleegd. Dit kan helpen iedereen van (niet) werk naar werk te begeleiden.
