Zo wil het kabinet het potentieel van generatieve AI benutten
Recent publiceerde het kabinet haar rijksbrede visie over generatieve AI. Aan de hand van vier uitgangspunten wil het kabinet de ontwikkelingen van generatieve AI in goede banen leiden. Hiermee is Nederland één van de eerste EU-lidstaten die hier een visie over uitbrengt. Ook de SER werkt de komende tijd toe naar een advies over de impact van AI op de arbeidsproductiviteit, kwantiteit en kwaliteit van werk.
De ontwikkelingen rondom digitalisering gaan razendsnel. In deze artikelen houden medewerkers van de SER je op de hoogte over de laatste actualiteiten en wat die betekenen voor organisaties, de arbeidsmarkt en onze samenleving.
Generatieve AI
Generatieve AI maakt het mogelijk om content te genereren, zoals tekst, afbeeldingen, audio, video en computercode gebaseerd op de input van de gebruiker. De toepassingsmogelijkheden van generatieve AI zijn veelzijdig, zoals het samenvatten en formuleren van teksten of het creëren van video’s waarin mensen een andere taal spreken. De ontwikkelingen rondom generatieve AI gaan zeer snel en kunnen een grote impact hebben op de economie, maatschappij en de overheid. De technologie kan mensen helpen bij het uitvoeren van hun werkzaamheden, arbeidsproductiviteit verhogen en de gehele economie stimuleren. Anderzijds zijn er risico’s, zoals desinformatie en groeiende ongelijkheid die publieke waarden en fundamentele rechten onder druk zetten. Ook zijn big tech-bedrijven, zoals Meta en Google, grotendeels de drijfveer achter de ontwikkelingen van generatieve AI. Deze grote bedrijven kunnen hierdoor voor een groot deel zelf bepalen hoe ze generatieve ontwikkelen.
De vier uitgangspunten
Het kabinet legt in haar visie de nadruk op verantwoord gebruik van generatieve AI, ethiek en mensgerichte resultaten. Daarvoor wil het randvoorwaarden creëren voor de verantwoordelijke ontwikkeling van generatieve AI, waar de samenleving breed van kan profiteren. Nederland wil een koploper worden binnen Europa op het gebied van veilige en verantwoorde generatieve AI-toepassingen. Generatieve AI heeft het potentieel om economische en maatschappelijke voordelen te bieden. In de kabinetsvisie richt het kabinet zich op vier uitgangspunten:
generatieve AI wordt op een veilige manier ontwikkeld en toegepast;
het wordt op een rechtvaardige manier ontwikkeld en toegepast;
het dient het menselijk welzijn en de menselijke autonomie;
het draagt bij aan duurzaamheid en de welvaart.
Hoe nu verder?
Om het potentieel van generatieve AI te benutten richt het kabinet zich op zes actielijnen: samenwerken; nauwgezet volgen van alle ontwikkelingen; vormgeven en toepassen van wet- en regelgeving; kennis en kunde vergroten; innoveren met generatieve AI en sterk en helder toezicht houden en handhaven. Dit sluit aan op de werkagenda Waardengedreven Digitaliseren en investeringen en acties die het kabinet recent heeft toegezegd. Voorbeelden zijn de ontwikkeling van een Nederlandse open taal model,de Techscan Generatieve AI van het Rathenau Instituut en de waardengedreven dialogen-aanpak Begeleidingsethiek van het ECP. Ook wil het kabinet via publiekscampagnes burgers informeren hoe zij hun gegevens kunnen beschermen tegen het trainen van generatieve AI-modellen. Daarnaast wil het onderzoek doen naar de mogelijkheden voor een publieke nationale AI-testfaciliteit, en een mogelijk rapid response team oprichten om de ontwikkelingen rondom generatieve AI te ondervangen. Het kabinet wil met deze acties de ontwikkelingen rond het verantwoord gebruik van generatieve AI stimuleren. Eind 2024 zal een voortgangsupdate gegeven worden over de verschillende acties uit de visie.
Daarnaast vraagt het kabinet de SER om de impact van AI op de arbeidsproductiviteit, kwantiteit en kwaliteit van werk in kaart te brengen. De adviesaanvraag wordt besproken tijdens de raadsvergadering van 15 februari 2024. Klik hier om deze raadsvergadering te kijken.
