Raad voor de Toekomst: investeer in welzijn van mens en planeet
Geef meer aandacht aan sociale en ecologische effecten van investeringen, en borg dit op een goede manier in het beoordelingskader van het Nationaal Groeifonds. Dat schrijft de Raad voor de Toekomst in zijn eerste advies “Duurzaam durven denken” aan het kabinet en het Nationaal Groeifonds. Niet alleen economische groei moet centraal staan bij investeringsbeslissingen, maar juist het welzijn van de mensen en de planeet op de lange termijn. Nu is het moment om gezamenlijk de basis te leggen voor de samenleving van de toekomst.
Belangen van jongeren en toekomstige generaties
De Raad adviseert over de manier waarop rekening wordt gehouden met de belangen van jongeren en toekomstige generaties bij investeringen door het Nationaal Groeifonds. Het Nationaal Groeifonds investeert in kennisontwikkeling, onderzoek en innovatie om het duurzaam verdienvermogen van Nederland op lange termijn te vergroten. Hiervoor is door het kabinet €20 miljard beschikbaar gesteld tussen 2021 en 2025. In zijn eerste advies beschrijft de Raad zijn visie op de richting van die investeringen. Ook geven de jongeren aan wat kansrijke thema’s zijn om in te investeren en reflecteren zij op de wijze waarop ingediende voorstellen worden beoordeeld.
Bijdragen aan toekomstige brede welvaart
Een gezond milieu en een rechtvaardige samenleving zijn noodzakelijke voorwaarden voor een duurzame economie en samenleving, zo stelt de Raad voor de Toekomst. Om welzijn op de lange termijn te bereiken kunnen milieu, klimaat, economie en samenleving niet los van elkaar worden gezien. Dit komt samen in het brede welvaartsprincipe. Dat omvat niet enkel materiële vooruitgang (welstand en productiegroei) maar ook sociale vooruitgang (welzijn en sociale cohesie) en een goede kwaliteit van de leefomgeving (ruimtelijke omgeving en milieu).
“In ons toekomstbeeld is Nederland rechtvaardig, duurzaam, veilig, schoon en sociaal. Streven naar brede welvaart betekent werken aan de kwaliteit van het verdienvermogen en aan een samenleving waarin alle groepen kunnen meedoen” – Wouter Kools, voorzitter Raad voor de Toekomst.
Het Nationaal Groeifonds kan hierin een belangrijke rol vervullen, door onderzoek en ontwikkeling te steunen die bijdragen aan benodigde systeemveranderingen en transities. Puur economisch gewin is daarbij van ondergeschikt belang.
Solidariteit tussen generaties
De Raad adviseert niet alleen naar het hier en nu te kijken, maar ook naar elders in de wereld en later. Daardoor wordt meer rekening gehouden met de gevolgen van besluitvorming op huidige en toekomstige generaties. Solidariteit tussen generaties betekent dat latere generaties niet benadeeld of harder geraakt worden dan huidige generaties. Daarmee wordt een eerste invulling gegeven aan de generatietoets, het kabinetsvoornemen om de belangen van jongeren bij alle nieuw beleid mee te laten wegen.
Kansrijke thema’s: klimaat, arbeidsmarkt en onderwijs
De Raad beveelt aan om in komende rondes van het Nationaal Groeifonds investeringen te doen in innovaties die positief bijdragen aan het halen van de klimaatdoelstellingen én bij voorkeur bijdragen aan een systeemverandering: bijvoorbeeld de voedseltransitie, de grondstoffentransitie, of een verandering in transportvoorkeuren. Vergrijzing en de krapte op de arbeidsmarkt zijn volgens de Raad tot dusver onderbelicht. Verder denkt de Raad onder andere aan onderzoek ten behoeve van veilige data-infrastructuren, kansengelijkheid in het onderwijs en verbetering van de gezondheid en kwaliteit van leven van burgers.
De Raad voor de Toekomst werd in 2022 ingesteld door de ministers Kaag (Financiën) en Adriaansens (EZK) en bestaat uit enkele leden van het SER Jongerenplatform plus een aantal jongeren van Stichting Toekomstbeeld der Techniek (Young STT) en de Jonge Innovators van The Netherlands Academy of Technology and Innovation (AcTI). De kerntaak van de Raad is het adviseren over de manier waarop rekening wordt gehouden met de belangen van jongeren en toekomstige generaties. De adviezen worden uitgebracht aan het kabinet en de partijen die bij het Nationaal Groeifonds betrokken zijn.
