Publicatie

Nederland ontwikkelt eigen AI-taalmodel

Het is een jaar geleden dat ChatGPT voor het publiek werd gelanceerd. De AI-chatbot maakt het onder andere mogelijk om grote stukken tekst te laten samenvatten, programmeercode te laten schrijven en over allerlei onderwerpen concrete uitleg te krijgen. De impact van ChatGPT was al snel merkbaar. Ook Nederland start nu met een eigen AI-taalmodel.

Man achter laptop met schrijfblokDe ontwikkelingen rondom digitalisering gaan razendsnel. In deze artikelen houden medewerkers van de SER je op de hoogte over de laatste actualiteiten en wat die betekenen voor organisaties, de arbeidsmarkt en onze samenleving.

Nederland maakt zich klaar om deze zogenoemde generatieve AI in goede banen te leiden. Recentelijk heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat financiering beschikbaar gesteld aan een samenwerking tussen TNO, Surf en het Nationale Forensisch Instituut om een Nederlands open taalmodel en ecosysteem te ontwikkelen. Dit Nederlandse taalmodel, GPT-NL, wordt ontwikkeld naar Nederlandse waarden en richtlijnen. Het Nederlandse taalmodel moet zorgen voor een veiliger alternatief door meer openheid, transparantie en bescherming van de dataprivacy van gebruikers. Zo moet voor iedereen inzichtelijk zijn hoe de achterliggende technologie werkt en hoe de AI tot bepaalde conclusies komt. Commerciële taalmodellen zoals GPT (de technologie achter ChatGPT) geven nog weinig inzicht met welke data de taalmodellen getraind zijn.

Arbeidsproductiviteit verhogen

Daarnaast ontwikkelt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties een brede visie op generatieve AI, die inzicht moet geven in de mogelijkheden en gevolgen van deze technologie. Volgens McKinsey is de komst van generatieve AI nog maar het begin. Zo heeft generatieve AI de potentie om de arbeidsproductiviteit te verhogen en kan het een positieve impact hebben op de economie. De komst van GPT-NL kan ook bijdragen aan oplossingen voor grote maatschappelijke uitdagingen. Te denken valt aan het bevorderen van digitale inclusie en het verminderen van ongelijkheid. Ook kan het op termijn de arbeidsmarktkrapte helpen verlichten.

De SER-commissie Digitale Transitie houdt zich bezig met het monitoren van de sociaal-economische impact van generatieve AI. Tijdens het ECP-jaarfestival op 16 november gaven vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers, overheid en wetenschap verschillende invalshoeken over de kansen van generatieve AI. Ook gingen zij in op de impact van deze technologie op de arbeidsmarkt en wat werkgevers en werknemers nodig hebben om de technologie zorgvuldig te implementeren. Het verslag van de panelsessie is te vinden op de website van het ECP (break-out ronde 2). Naast de discussie is aan ongeveer 100 deelnemers gevraagd wat zij zien als de meest invloedrijke technologie op de manier van werken. Hieruit bleek dat 60% het internet ziet als meest invloedrijke technologie, 20% van de deelnemers koos voor generatieve AI. Ook gaven de deelnemers antwoord op de vraag hoe zij AI in hun werk gebruiken. De reacties zijn divers en in onderstaande wordcloud te zien.

Digitale soevereiniteit

Met de ontwikkeling van het Nederlandse taalmodel versterkt Nederland zijn digitale soevereiniteit. Ook neemt de afhankelijkheid van digitale producten en services van big tech-bedrijven af. Naast Nederland maken Duitsland, Zweden en Finland stappen met het ontwikkelen van een eigen taalmodel. Een Europees taalmodel is op dit moment nog niet aan de orde.

Hoe gebruik jij AI in je werk?

148 responses