Rechtvaardige mode
'Hoe meer je leert, hoe minder je weet.’ Hoewel ik modemanagement en textieltechnologie heb gestudeerd, heb ik de complexiteit en omvang van de mode-industrie nooit helemaal kunnen bevatten.
Leestijd: 3 minuten
Column van:
Wel ben ik steeds meer gaan beseffen dat deze industrie een verbijsterende impact heeft op mensen en planeet. Tijdens mijn master Sustainable Business & Innovation ben ik me gaan verdiepen in wat er nodig is om deze industrie te veranderen. Ik kreeg de kans om bij de SER onderzoek te doen naar de rol van duurzaamheids- en due diligence-verslaglegging in de mode-industrie. Due diligence is een proces dat bedrijven continu doorlopen om risico’s en misstanden in hun productieketens te onderzoeken en aan te pakken. De SER was de drijvende kracht achter het IMVO-convenant Duurzame Kleding en Textiel (2016-2021). Dit convenant stimuleerde en ondersteunde kleding- en textielbedrijven om hun productieketens te onderzoeken en negatieve impact op mens, natuur en milieu aan te pakken.
‘Welke stemmen worden gehoord en welke belangen worden gediend?’
Mede dankzij het convenant en andere duurzaamheidsinitiatieven zijn steeds meer bedrijven zich bewust geworden van de problemen in hun ketens. Er zijn inmiddels bedrijven die zich inzetten voor gezonde en veilige arbeidsomstandigheden, aanpak van kinderarbeid, leefbare lonen en gebruik van duurzame materialen. Maar iedereen beseft dat de weg naar een rechtvaardige mode-industrie lang en ingewikkeld is.
Het convenant was vrijwillig. Sinds dit jaar is er een Europese wet, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die bedrijven verplicht om te rapporteren over hun impact op mens, milieu en maatschappij en over hun inspanningen om die impact te verbeteren. De CSRD draait om ‘Just Transition’. Een mooi begrip, maar ook hiervoor geldt: hoe meer ik erover nadacht, hoe meer vragen ik erbij kreeg. Wat is een just transition? Wie bepaalt wat rechtvaardig is en voor wie? Welke stemmen worden gehoord en welke belangen worden gediend?
Het antwoord op die vragen kunnen we niet aan individuele bedrijven overlaten. Er moet focus worden aangebracht, er moeten criteria worden opgesteld en barrières opgelost, zodat duidelijk wordt waaraan een rechtvaardige transitie moet voldoen. Daar moet de hele Europese Unie over meedenken. Ook Nederland kan daarin een rol spelen. Daar ligt een taak voor de overheid, de SER, bedrijven, vakbonden en maatschappelijke organisaties.
Voor mij is helder geworden dat een just transition in de mode-industrie niet zonder dialoog kan. Een dialoog met en tussen alle belanghebbenden, zeker de arbeiders in de productielanden. Een rechtvaardige transitie betekent dat alle betrokkenen meepraten en meedoen. Het due diligence-proces en de CSRD zijn belangrijke stappen naar rechtvaardige mode.
Gemma Bandell studeerde Sustainable Business & Innovation. Bij de SER deed ze onderzoek naar de rol van duurzaamheids- en due diligence- verslaglegging om tot een rechtvaardige transitie te komen in de mode-industrie.
