Bij veel bedrijven zijn er wel ideeën over circulariteit, maar komt het tóch niet voldoende van de grond. Guido Braam, mede-eigenaar van duurzaamheidsinitiatieven als Route Circulair en lid van de SER-commissie Duurzame Ontwikkeling, wil van circulair ondernemen de nieuwe standaard maken. Zijn doel: 10.000 mkb-bedrijven voor 2030 op weg helpen naar circulariteit. “We hebben met z’n allen een enorme vervangingsbehoefte gecreëerd. Dat gaat me echt aan het hart.”
Tekst: Peer van den Bouwhuijsen | Leestijd 4 minuten
Aan het woord:
Guido Braam, mede-eigenaar van duurzaamheidsinitiatieven als Route Circulair en lid van de SER-commissie Duurzame Ontwikkeling
Waarom gaat jou dit zo aan het hart?
“Voor mij kwam de ommekeer in 2008, toen ik mede-eigenaar werd van een adviesbureau. In die periode vroeg ik me steeds vaker af: wat kan ik bijdragen aan een betere wereld? Ik wilde betekenisvol ondernemen en wilde bedrijven daarbij helpen. In eerste instantie viel me daarbij de grondstoffenproblematiek op. Ik vond het vreemd dat we zo’n lineaire economie hebben. De economie zou in dienst moeten staan van de maatschappij, in plaats van andersom. Deze inzichten hebben geleid tot diverse initiatieven op het gebied van duurzaamheid, waaronder Route Circulair, een adviesbureau dat bedrijven ondersteunt bij circulair ondernemen.
Door ontwikkelingen in de wereld, zoals de oorlog in Oekraïne of de containerboot Ever Given die vastliep in het Suezkanaal, ontstaat een kentering voor bedrijven. Dan wordt opeens duidelijk dat de supply chain heel kwetsbaar is en vraagt een ondernemer: hoe houd ik grip op mijn grondstofstromen?”
Biebox: meisje met hergebruikt bibliotheekboek | Foto: Route Circulair
Waarom zou een bedrijf werk moeten maken van circulariteit?
“Er zijn meerdere redenen om met circulariteit aan de slag te gaan. Je ziet als bedrijf zelf vaak wel waar de verspilling zit. Een voorbeeld is de Biebox; afgeschreven boeken uit de bibliotheek worden ingezameld en hergebruikt. Boeken die niet meer geschikt zijn, worden gebruikt voor het maken van boekenkasten. Van de jaarlijks meer dan twee miljoen afgeschreven boeken worden zo minibibliotheken gemaakt.
‘Je ziet als bedrijf vaak zelf wel waar de verspilling zit’
Soms worden bedrijven ook verplicht circulair te gaan werken, bijvoorbeeld door verplichte wet- en regelgeving en rapportages. Braam: “Een ondernemer denkt wellicht: als ik die rapportage toch moet maken, waarom zou ik dan ook niet direct kijken naar de kansen die er liggen? Een bouwbedrijf dat isolatiemateriaal nodig heeft en weet dat er bij de productie van steenwol stikstof vrijkomt, kijkt dan bijvoorbeeld naar andere materialen als vlas of hennep.”
Grote bedrijven zoals Philips en ASML zijn vaak wel op de hoogte van de mogelijkheden van circulair ondernemen. Braam: Daarom richten wij ons op de mkb-bedrijven. Om het voor die groep toegankelijk te maken, hebben we een digitaal platform ontwikkeld waar bedrijven een gratis Circulaire Volwassenheidsmeting kunnen invullen. Bedrijven krijgen dan op tien domeinen een score: hoe doe je het bijvoorbeeld op het gebied van circulariteit, welke maatregelen kan je nemen en welke verdienmodellen pas je toe?
De eerste mkb-klant die de Circulaire Volwassenheidsmeting invulde was Servilocker, een organisatie die geautomatiseerde systemen maakt waardoor een klant 24 uur per dag medicijnen kan ophalen. De eerste uitdaging was om de bewustwording binnen de eigen organisatie te vergroten. Braam: “Alle medewerkers van Servilocker hebben de Volwassenheidsmeting ingevuld en zo ontstond een beeld waar kansen liggen op gebied van materiaalgebruik, inkoop en de manier van samenwerken met klanten. Dat heeft geleid tot een nieuwe circulaire strategie en een actieplan. Deze strategie richt zich op een langere levensduur van de lockers. Bijvoorbeeld door het zorgen voor tijdige alternatieven voor componenten die aan het einde van hun life cycle raken.
Om te leren van andere organisaties sluit Servilocker vervolgens aan bij onze platformbijeenkomsten. Het doel van die bijeenkomsten is om ervaringen over circulair ondernemen uit te wisselen met vergelijkbare bedrijven en opgedane kennis te gebruiken om zelf sneller stappen te kunnen maken.”
Welke rol kan de SER spelen bij het delen van kennis over circulair ondernemen?
“Wat de SER zo krachtig maakt, is dat het een platform biedt waar bedrijven, sociale partners en overheden samen aan tafel zitten. Het gaat dan over de prioritering en de gevolgen voor bedrijven. De partijen maken ook altijd de vertaalslag naar de gevolgen voor de arbeidsmarkt.”
Mkb-bedrijven ervaren vooral uitdagingen bij het implementeren van circulariteit en het meekrijgen van de interne organisatie. Dat blijkt uit de data van 175 ingevulde Circulaire Volwassenheidsmetingen. Daarnaast hebben ze moeite met het rapporteren van hun voortgang. Kleine partijen vinden de ketensamenwerking extra moeilijk omdat het relatief veel tijd en geld kost om de juiste samenwerkingspartners te vinden. Met de Circulaire Volwassenheidsmeting kan iedereen een beeld krijgen bij de circulaire maatregelen die voor zijn of haar organisatie zinvol kunnen zijn. Met daarbij tips en trucs op maat, bijvoorbeeld over hoe je je organisatie hierin meeneemt.
